Page 200 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

9.3 Langdellci Tutuculuk- Amerika’daki Hukuki Formalizmin Kısa Bir Açıklaması 185

ra şöyle devam etti: “Bay Rawle, davacının argümanını söyler misiniz?” Öğrencilere
soru sorma şeklindeki Sokratik yöntem Langdell’in hukuk eğitimindeki yeniliğiydi.
Neil Duxbury’nin özlü analizine göre, Langdell’in vaka yönteminin özü şu şekilde
25
ifade edilebilir :
Langdellci hukuk biliminin birbiriyle ilişkili dört unsurdan oluştuğu görülebilir. İlk olarak, stare
decisis’e (alt mahkemenin emsal kararlara uyma zorunluluğuna) yoğun bir saygı söz konusudur.
Langdell için, herhangi bir davanın emsal karar durumunu ayırt edebilmek hukuk biliminin
anahtarını bulmuş olmaktır. İkincisi, bu şekilde ayırt etme yeteneğine sahip olan herkesin, en
çok bildirilen vakaların aslında mevcut ilkelerin ve emsallerin faydasız tekrarları olduğunun far-
kına varması gerekeceğidir. Üçüncüsü, yalnızca bir avuç davanın hukuk bilimiyle gerçekten
alakalı olduğunu fark eden herkes, temel hukuk doktrinlerinin sayısının da aynı şekilde sınırlı
olduğunu kabul etmelidir. Dördüncüsü, hukuk bilim insanının görevi, bu temel doktrinleri man-
tıksal bağlantılarını gösterecek şekilde sınıflandırmak ve aynı zamanda, bunların çok sayıda ol-
dukları efsanesini ortadan kaldırmaktır.
Langdellci yaklaşım, stare decisis doktrini ve bu mahkeme kararlarının arkasında etkili
olan görece az sayıdaki genel hukuk ilkelerine ilişkin hukuki analize önem vermiştir.
Langdell, John Austin’in analitik hukukundan ve on dokuzuncu yüzyıl pozitivist bilim
idealinden etkilenmişti ve artık Amerikan hukuk bilimi sahnesi bu ideallere bağlı kalarak
26
daha “bilimsel” hâle getirilecekti. Hukukun toplumsal sonuçları ve hukukun arka planın-
daki değer öncülleri hukuki analiz kapsamı dışında bırakılmıştır. Bunun yerine, tekil yar-
gısal kararların altında yatan genel hukuk ilkeleri doğrultusunda biçimsel hukuki öngörü-
27
lebilirlik değerlerine Langdellci öncüller uyarınca hukuki analizde öncelik verilmiştir.
Langdell’in metodolojisinin doğru biçimselliğine dair muhalif görüşler de dile geti-
rilmiştir. Beyond the Formalist-Realist Divide: The Role of Politics in Judging (Forma-
list-Realist Ayrımının Ötesinde: Politikanın Yargılamadaki Rolü) adlı kapsamlı çalışma-
sında Brian Z. Tamanaha, Langdell’in hukuk bilimi versiyonunu “anti-formalizmin
başlangıcı” olarak nitelendiren Marcia Speciale’den alıntı yapmaktadır. Tamanaha,
28
Holmes’un Langdell’in gündemine yönelik haksız eleştirisine atıfta bulunmakta olup,
bu da Langdell’i, Amerika Birleşik Devletleri’nde anti-formalizmin birincil hedefi hâli-
ne getirmiştir. Yine de Langdell’in hukuk bilimi için son derece formalist bir gündem
izlediği gerçeğini inkâr etmek mümkün değildir; çünkü, bu onun zihninde gerçek bilim
statüsünü garanti altına almanın aracıydı. Bu konuda Alman kavramcıları (Begriffsju-
risprudenz) ile benzerlikler dikkat çekicidir.
Langdell’in, Ames’in ve Beale’in vaka yöntemi, ilk olarak on dokuzuncu yüzyılın
sonu ve yirminci yüzyılın başındaki Amerikan sosyolojik hukukbilim ekolü ve ikinci
olarak 1920 ve 1930’lardaki Amerikan hukuki realistleri tarafından anti-formalist eleşti-
ri için kolay bir hedef oluşturmuştur. Sosyolojik hukukbilim ve hukuki realizmin prag-
matist düşüncedeki savunucularına göre, fiili mahkeme kararlarının hayata geçirilen
pratikteki hukukunun yanı sıra yürürlüğe konulan hukukun toplumsal sonuçları, Lang-

25 Duxbury, Patterns of American Jurisprudence, s. 15.
26 Mendell, “American Jurists, 1860-1960” (“Amerikan Hâkimleri, 1860-1960”), s. 33.
27 Karşılaştırma için: ayrıca: “... Langdell, hukukun (her zaman özel hukuk anlamında olmak üzere)
hukuk bilimcileri tarafından mantıksal olarak kategorize edilmiş kurucu ilkelerden oluşan küçük bir
gruba indirgenmesi gerektiğini savunmuştu.” Duxbury, Patterns of American Jurisprudence, s. 21.
28 Tamanaha, Beyond the Formalist-Realist Divide: The Role of Politics in Judging, s. 53.