Page 201 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

186 9. “Die Rechtssätze in ihrem systematischen Zusammenhang zu erkennen” …

dellci bir tutuculuğun kitaplardaki hukukunun doktriner yapılanmalarından çok daha
fazla önem taşıyordu.
Langdell’in metodolojisine göre, elbette ne Pound’un toplumsal mühendislik için
başlıca bir araç olarak belirleyici hukuk fikrine ne de Holmes’un, kötü adamın sadece
hâkimlerin ve yetkililerin kendi davranışlarına uygunsuz tepkisini, yani kanunu çiğne-
meye karar verirse kendisine uygulanacak yaptırımları tahmin etmekle ilgilendiği alaycı
29
öngörü kuramına erişim söz konusu değildi. Hukukun öngörü kuramına uygun olarak,
bir özel hukuk sözleşmesinin bağlayıcı niteliği de benzer şekilde herhangi bir ahlaki
nitelikten yoksundu; yerine getirmek üzere üstlendiği sözleşme yükümlülüklerini yerine
30
getiremeyen herkese uygulanacak yaptırımlara eşitti.

9.4 Robert S. Summers’ın Hukuki Biçimselliğin Kurucu Unsurları
Fikri

9.4 Robert S. Summers’ın Hukuki Biçimselliğin Kurucu Unsurları Fikri
Ronald Dworkin’in hukuk kuralları ve hukuki ilkeler anlayışının çapraz yorumlanması-
na dayanarak, bunlardan hukuki ilkeler, bir yandan her türlü değer yüklü hukuki stan-
31
dartları ve diğer yandan Robert S. Summers’ın hukuki biçimselliğin farklı yönleriyle
ilgili anlatımını içeren geniş anlamda olmak üzere, hukuk kurallarının (Dworkin’e göre)
yüksek hukuki biçimselliğe sahip hukuki karar verme argümanları (Summers’a göre) ve
hukuki ilkelerin (Dworkin’e göre) ise düşük hukuki biçimselliğe sahip hukuki karar
32
verme argümanları (Summers’a göre) olduğunu savunuyorum. Summers’ın analizine
göre, hukuki bir normun biçimsellik düzeyi aşağıdaki türden olabilir:
(a) Kurucu biçimsellik: bir hukuki normun veya argümanın geçerlilik biçimselliği ve
derece biçimselliği, bir başka anlatımla:

(1) bir hukuki norm ya da argümanın biçimsel ya da biçimsel olmayan köken kay-
nağına atıfta bulunarak geçerlilik biçimselliği; ve
(2) hukuk kuralları, hukukun arkasındaki toplumsal değerlerden ve hedeflerden gö-
receli olarak bağımsızlık kazanmış ve dahası, biçimsel köken kaynağının zo-

29 İsveçli bir bilim insanı ve İskandinav realist hareketinin en önemli temsilcisi olan Vilhelm Lunds-
tedt (1882-1955), hukuk felsefesinin temel bileşeni olarak hukuk fikrini bir toplumsal mühendislik
şekli olarak ele almıştır.
30 “Anglo-Sakson hukuk sisteminde bir sözleşmeye uyma görevi, ona uymamanız durumunda tazmi-
nat ödemeniz gerektiğine dair bir öngörüde bulunma anlamına gelmekte olup, bundan başka bir şey
değildir. Bir haksız fiilde bulunursanız, tazminat olarak bir miktar ödemekle yükümlü olursunuz.
Bir sözleşme yaparsanız, vaat edilen olayın gerçekleşmemesi durumunda tazminat olarak bir miktar
ödemekle yükümlü olursunuz ve tüm fark budur.” Holmes, “The Path of the Law” (“Hukukun İsti-
kameti”), s. 462.
31 Dworkin, Taking Rights Seriously (Hakları Ciddiye Almak), s. 22, [Türkçe çevirisi, çev. Ahmet
Ulvi Türkbağ, Dost Kitabevi Yay. (2007)]: “... bu çetin davalarda... [hukukçular] kurallar olarak iş-
lev görmeyen, ancak ilkeler, politikalar ve diğer standartlar olarak farklı şekilde çalışan standartlar-
dan yararlanırlar.”
32 Siltala, A Theory of Precedent (Emsal Karar Hakkında Bir Kuram), s. 41-63; Siltala, Oikeustieteen
tieteenteoria, (Bilimsel Hukuk Kuramı), s. 97-102, 756-761.