Page 232 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Bölüm 11
Radikal Kararcılık: Katı Bir Şekilde Bağlamsal
Esasa Göre Toplumsal Adalet

11.1 Hukukun Üst-Kurumsal Kuramının Önemi

11.1 Hukukun Üst-Kurumsal Kuramının Önemi
Hukuk literatürü, tamamı hukuk ve toplum hakkında bir şeyler ileri süren, birbirleriyle
en azından kısmen örtüşen metinlerin kümülatif bir dokusudur. Bazı metinler karşılıklı
olarak mutabık, bazıları ise karşılıklı olarak çelişkilidir. Bazı metinler bağımsız ve kendi
kendini desteklerken, diğerleri argümanlarının gücü için diğer metinlere dayanır. Yine
de tüm hukuki metinler, hukuk ve hukuki görüngülere ilişkin bazı ideolojik duruşlara
destek sağlayarak ya da eleştiride bulunarak, geçerli ya da eleştirel hukuk anlayışına
katkıda bulunma iddiasında bulunmaktadır.
Hukukun nasıl anlamlandırılacağına ve yorumlanacağına dair dilsel bir iddiaya hu-
kuki niteliğini veren şey, hukukun (öncelikle) kurumsal ve (tamamlayıcı olarak) toplum-
sal üst kuramı veya üst anlatısı ya da üst bağlamı ile olan ilişkisidir. Hukukun üst ku-
ramı, hukukun anlamlandırılması ve yorumlanması için, söz konusu mantıksal-
kavramsal, ontolojik, epistemolojik, metodolojik ve aksiyolojik ön koşullar kümesini
kapsayan belirli bir analiz çerçevesi ortaya koymaktadır. Başka bir deyişle hukukun üst
kuramı, örneğin hukuk kavramı ve tanımı; mevzuatta ve hukuki yargılamada benimse-
nen iç mantığı, yani hukuk kurallarının ikili mantığını veya hukuki ilkelerin birden fazla
değerli, bulanık mantığını; hukukun kurumsal ve kurumsal olmayan kaynaklarının genel
toplamını ve bunların gerektirdiği değer öncüllerini; ve bir hukuk sisteminde kabul
edilen hukuki akıl yürütme modellerine götüren hukukun kurucu ölçütlerini belirlemek-
tedir.
Yukarıda, hukukun uygulanabilir üst anlatıları yelpazesi, aşağıdaki ölçüt türleriyle
özetlenmiştir:
(a) Hukukun eşbiçimli kuramı kapsamında, biri bir hukuk kuralının olgu açıklamasında
verildiği şekilde ve diğeri ise dünyada muhtemelen var olduğu şekilde olmak üzere,
karşılaştırılan iki olgu-dizilimi ya da olgu bağlamı arasındaki eşbiçimli bir resim
ilişkisinin varlığı ya da yokluğu,
(b) Tutarlılık hukuk kuramı kapsamında, hukukun kurumsal ve kurumsal olmayan (yani
toplumsal) kaynaklarından türetilen argümanların karşılıklı eşleşmesinin, karşılıklı
desteklerinin, ortak uyumlarının, aralarında ahenksizlik olmamasının ve/veya pay-
laşılan mutabakatlarının yaygınlığı,