Page 257 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

242 12. Ara

gorilerinin isimlendirilmesi bile oldukça benzerdir. Şöyle ki; MacCormick’in analizinde
ilk aşamada mantıksal ve dilsel tutarlılık, ikinci aşamada hukuk ilkeleri arasındaki tutarlı-
lık ve üçüncü aşamada toplumdaki hukukun değer yüklü sonuçları; ve Bielefeld Çevresi
tarafından yapılan analizde dil bilimsel, sistemik ve teleolojik-aksiyolojik argüman katego-
rileri. Yalnızca Bielefeld Çevresi tarafından listeye eklenen dördüncü kategori, yani geçiş-
ken kategorik argüman veya yasa koyucunun amaçları, burada bir yenilik olup MacCor-
23
mick’in ilgili analizinde bir eşleşme bulamamaktadır. Geçişken kategorik argümanın
kararsız yapısı nedeniyle, belki de onsuz daha iyi olabilir.
Bielefeld Çevresi’ne göre, yazılı hukuk bağlamında kullanılan metodoloji, her birinin
birkaç alt kategorisi olan ve aşağıdaki argüman dizisine sahip dört argüman türünü
yaygın olarak kullanmaktadır:
A. Dil bilimsel argümanlar:
(1) olağan anlamdan kaynaklanan argüman,

(2) teknik anlamdan kaynaklanan argüman,
B. Sistemik argümanlar:
(3) hukukun aynı dalında veya bir bütün olarak hukuk sisteminde bulunan bir ka-
nunun veya bir dizi kanunun hukuki sistemik bağlamına atıfla, bağlamsal
uyumlaştırmadan kaynaklanan argüman,
(4) salt mahkemenin emsal karara göre karar verme zorunluluğu (ifadenin en geniş
anlamıyla) doktrininin gözetilmesi ve yargı alanında içtihadın değişmezliği fik-
rine atıfla, emsal karardan kaynaklanan argüman,
(5) hâlen değerlendirilmekte olan ile aynı hukuk dalındaki diğer bazı kanun hü-
kümlerinin daha önceki yorumuna atıfla, kıyastan kaynaklanan argüman,
(6) hukukun bir dalındaki genel hukuki kavramların tutarlı bir şekilde yorumlan-
masına atıfla, mantıksal-kavramsal argüman,
(7) ilgili genel hukuk ilkelerinin hukuki konu üzerindeki ağırlığına atıfla, hukukun
genel ilkelerinden kaynaklanan argüman,
(8) bir kanunun tarihsel olarak gelişen yorumuna atıfla, tarihten kaynaklanan ar-
güman,
C. Teleolojik-Aksiyolojik Argümanlar:
(9) bir kanun hükmünün, örneğin, yasalaşma sürecindeki hazırlık belgelerinde yer
alan, öne sürülen “ana fikir ve amacına” ya da amaçlarına atıfla, amaçtan kay-
naklanan argüman,
(10) yasal bir hükümde yer alan ve hukuk düzeni için temel kabul edilen ilgili de-
ğerlere atıfla, maddi nedenlerden kaynaklanan argüman,

23 MacCormick ve Summers (ed.), Interpreting Statutes, s. 512-525 - Bielefeld Çevresi tarafından elde
edilen sonuçların özet anlatısında MacCormick, kısaca bahsetmesine rağmen (s. 125’te), tematiklerin
daha da detaylandırılmasında geçişken kategorik argümanı atlamaktadır. Karşılaştırma için: MacCor-
mick, Rhetoric and the Rule of Law, s. 124 ve devamı. Özetlemek gerekirse, argümanların ilk bakışta-
ki ardışıklığı ile ilgili olarak, MacCormick ve Summers, Interpreting Statutes, s. 530-532.