Page 262 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

13.2 Hukukun Mantıksal-Kavramsal Oluşumu, Normatif Ontolojisi ve Yapısal Aksiyolojisi 247

(a/2) Perelmancı yeni retoriğe göre, konuşmacının öznel bir düşünce kurgusu olarak
tanımlanan hukuki argümantasyon yöntemlerinin ve sonucunun hedeflenen ev-
rensel dinleyici kitlesi tarafından onaylanması ya da onaylanmaması;
(a/3) yorumcu hukuka göre, yasa koyucunun veya mahkemenin başlangıçtaki amaçla-
rını, belli bir mevzuatın arkasında yer alan hazırlık belgeleri veya bir emsal ka-
rarı desteklemek için açıkça belirtilen nedenler ışığında yeniden yapılandırıldığı
şekilde, mümkün olduğu ölçüde özgün biçimde geriye doğru izlenmesi;
(a/4) analitik hukuki realizme göre, terimin en geniş anlamıyla yargı tarafından kolek-
tif olarak içselleştirilen normatif ideoloji ışığında değerlendirildiği üzere, mah-
kemeler ve diğer yetkililer nezdinde etkin korumadan yararlanan bu tür hukuki
hak ve görevlerin geliştirilmesi;
(a/5) hukuki teamülcülüğe göre, belli sosyal olguların hukuki öneme sahip olduğunun
kabul edilmesi veya tanınması ya da hukuk camiasında söz konusu etkiye ilişkin
karşılıklı beklentilerin ve işbirliğine dayalı eğilimlerin yaygınlığı.
(b) Bağlı karar verme ideolojisinin kurucu öncülleri aşağıda belirtildiği şekilde benim-
senmiş ise, şeklî doğruluk değeri “doğru F” veya “yanlış F” olarak belirtilir:
(b/1) eşbiçimli hukuk kuramına göre, biri bir hukuk kuralının olgu-diziliminde veri-
len, diğeri ise dünyada mevcut olan karşılaştırılan iki olgu bağlamı arasında ya-
pısal benzerliğin eşbiçimli, resim ilişkisi hâkimdir;
(b/2) hukuki formalizme göre, hukukun mantıksal-kavramsal ve sistemik ölçütleri.
(c) Serbest karar verme ideolojisinin kurucu öncülleri aşağıda belirtildiği şekilde be-
nimsenmiş ise, maddi doğruluk değeri “doğru S” veya “yanlış S” olarak belirtilir:
(c/1) sosyal sonuççuluğa göre, (diğer) beşerî veya sosyal bilimler ışığında değerlendi-
rildiği üzere, hukukun toplumdaki dışa dönük sonuçları;
(c/2) doğal hukuk felsefesine göre, tüm mevzuat ve yargı kararlarının riayet etmesi
gereken mutlak toplumsal veya dinî adalet ya da politik ahlak;
(c/3) radikal kararcılığa göre, hukuk ve toplumun herhangi bir üst düzey kuramını ya
da üst anlatımını yadsıyarak, tamamen duruma özgü bir esasta kabul edilen top-
lumsal adalet.
Hukuki bir ifadenin anlamı (Frege) veya içlemi (Carnap), buna karşılık, hukuki analizin
bağlı (şeklî), hukuki-rasyonel (kurumsal) veya serbest (maddi) çerçevesi ile belirlenen,
hukukun özel anlam-içeriğine eşittir.

13.2 Hukukun Mantıksal-Kavramsal Oluşumu, Normatif Ontolojisi
ve Yapısal Aksiyolojisi

13.2 Hukukun Mantıksal-Kavramsal Oluşumu, Normatif Ontolojisi ve Yapısal Aksiyolojisi
Hukuki kurallar ve ilkeler, toplumu ya da toplumdaki “bir şeyi” düzenler, ancak huku-
kun düzenlemeyi amaçladığı şey nedir? Hukukun ontolojik oluşumu ya da hukuk alanı
içerisinde “dünyanın teçhizatını” oluşturan “şeyler”, nesneler, varlıklar ya da eserler
nelerdir? Hukuk, hukukta “ne olduğuna” atıfta bulunarak, hukukun iddia edilen realite
yapısını oluşturan bir dizi bağlılığı gerektirir. Hukukun metafizik bağlılıkları üç tür