Page 252 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

12.2 Jerzy Wróblewski’nin Mevzuat İdeolojisinin, Yargısal İdeolojinin ve Toplumsal … 237

HUKUKUN YARGISAL KARAR ANALİZ ÇERÇEVESİ
KAYNAKLARI VERMENİN HUKUKİ VE
RASYONEL İDEOLOJİSİ
- Anayasa YORUMCU HUKUK
- Mevzuat MEVZUAT Yasa koyucunun veya emsal karar
- Hazırlık belgeleri İDEOLOJİSİ veren bir mahkemenin başlangıçtaki
- İdari düzenlemeler amaçları

HUKUKİ TUTARLILIK
Hukukun kurumsal ve toplumsal
kaynakları arasında uyum
- Emsal kararlar ve diğer
yargısal kararlar
- Diğer hukuk görevlileri HUKUKİ REALİZM
tarafından verilen ka- YARGISAL Mahkemeler ve diğer yetkililer
rarlar İDEOLOJİ tarafından etkin bir şekilde korundu-
- AB Mahkemesi ve ğu şekilde, (geçmişte) uygulanmış
İnsan Hakları Mahke- olan ve (gelecekte) uygulanabilir
mesi vb. tarafından hak ve görevler
verilen kararlar

YENİ RETORİK
Evrensel hedef kitlede hukuki
argümantasyonun yöntem ve sonu-
cunun (sonuçlarının) onaylanması
veya onaylanmaması

- Örf-âdet hukuku
- Özel veya yarı resmî TEAMÜLCÜLÜK
hakem heyetlerinin TOPLUMSAL Topluluk üyeleri arasında, belirli
kararları ADALET VE sosyal olguların hukuki öneme sahip
- Hukuk meslek men- HUKUK olarak kabul edilmesi veya tanınma-
supları arasında hukuk ANLAYIŞI sı ya da söz konusu etkiyi doğurma-
etiği ve saygın stan- ya ilişkin karşılıklı beklentiler ve iş
dartlar ve uygulamalar birliğine dayalı eğilimler

Şekil 12.2 Hukukun kurumsal ve toplumsal kaynakları, yargısal karar alma sürecinin hukuki-rasyonel
ideolojisinin üç kurucu unsuru ve gerektirdiği beş hukuki analiz çerçevesi

Toplumsal bir hukuk ve adalet anlayışı, lex mercatoria ve örf-âdet hukukunun diğer
tezahürleri; bir özel hukuk sözleşmesinin tarafları arasında sorumluluk tahsisine ilişkin
yerleşik gelenekler, muameleler ve uygulamalar; özel ve yarı resmî hakem heyetleri
tarafından verilen kararlar; bazı hukuk dallarında hukuk meslek mensupları arasında
gözetilen mesleki standartlar ve meslek etiği gibi hukukun farklı türden kurumsal olma-
yan toplumsal kaynaklarını birincil olarak uygulamaya koyar. Bu tür argümanlar, tutar-
lılık hukuk kuramı, yeni retorik, analitik hukuki realizm ve hukuki teamülcülük altında
önem kazanabilir. Buna ek olarak, tutarlılık gerekliliğinin, çeşitli toplumsal unsurlar söz
konusu olduğunda, hukukun farklı türden kurumsal olmayan, toplumsal kaynaklarının
karşılıklı ilişkileri üzerinde etkisi olabilir. Şekilde, çizgili ok böyle bir görüngüyü res-
metmektedir.