Page 40 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

1.6 Hukukun Semantiği: Rudolf Carnap’ın Kaplam ve İçlem Yöntemi 25

sonra, genel olarak konvansiyonel yani kurumsal veya toplumsal olguların analizine
uygulanabilir. Bu nedenle Dick W. P. Ruiter bir hukuk kurumunun ontolojik ve kavram-
sal bağlantısını aşağıdaki yedi kategori üzerinden analiz etmiştir :
84
a) Tüzel Kişiler: hukuken eylemde bulunmaya yetkili bir kuruluş biçiminde geçerli bir
hukuki rejim. Örneğin Avrupa Birliği.
b) Hukuki Nesneler: hukuki eylemlerin (işlemlerin) nesnesi olarak işlev görebilecek bir
varlık biçiminde geçerli bir hukuki rejim. Örneğin devredilebilir bir mülkiyet hakkı.
c) Hukuki Nitelikler: bir öznenin özelliği biçiminde geçerli bir hukuki rejim. Örneğin
şirket gibi tüzel bir kişinin gerekli çoğunluğu.
d) Hukuki Statü: bir nesnenin özelliği biçiminde geçerli bir hukuki rejim. Örneğin, bu
niteliği kabul edilmiş bir tarihi eser.
e) Kişisel Hukuki Bağlantılar: özneler arasında bir bağlantı biçiminde geçerli bir huku-
ki rejim. Örneğin kişisel bir hak.
f) Hukuki Yapılandırmalar: nesneler arasında bir bağlantı biçiminde geçerli bir hukuki
rejim. Örneğin irtifak hakkı (veya irtifak hakkı ile yükümlü bir mülk ile irtifak hakkı
sahibi bir mülk arasındaki bir bağlantı).
g) Nesnel Hukuki Bağlantılar: bir özne ile bir nesne arasında bir bağlantı biçiminde
geçerli bir hukuki rejim. Örneğin bir mülk üzerindeki mülkiyet hakkı.
Carnap’ın kaplam ve içlem yöntemi ışığında değerlendirildiğinde (Ruiter’in araştır-
ma ilgisi başka konular üzerinde olduğundan bunu yapmamıştır), Ruiter’in kategorileri
(a) ve (b) bir yüklemin kaplamını yani uygulama alanını, ilgili hukuk sisteminde kabul
edilmeleri koşuluyla ya bir hukuki hakkın özneleri veya sahipleri (=a noktası) ya da
hukuki bir hakkın nesneleri (=b noktası) olarak belirlemektedir. Ruiter’in kategorileri
(c) ve (d), bu tür yüklemlerin içlemini, yani bir hukuk sisteminde kabul edildiği şekliyle,
hukuki bir özneye (=c noktası) veya hukuki bir hakkın nesnesine (=d noktası) atfedilen
belirli özellikleri veya nitelikleri belirtir. Son üç kategori, Carnap’ın kaplam ve içlem
yönteminin mantığını da takip eder; hukuki özneler arasında (=e noktası), hukuki hakla-
rın nesneleri arasında (=f noktası) veya hukuki özneler ile hukuki hakların nesnelerinin
kombinasyonu arasında (=g noktası) bir iki-yer yüklemi ilişkisi ile ilgilidir.
Bununla birlikte, hukuki analiz ve hukuki argümantasyonun kilit sorusu cevapsız
kalmaktadır. Hukuki bir cümlenin doğruluk değeri yani kurumsal ve kurumsal olmayan
hukuk kaynaklarından alınan argümanlar ışığında değerlendirildiği şekliyle, hukukun
nasıl anlamlandırılacağı ve okunacağı konusunda sentaks bakımından doğru oluşturul-
muş bir iddia nedir? Cevap benimsenen hukuki analiz çerçevesine bağlıdır. Dikkate
alınması gereken dokuz artı bir hukuki analiz çerçevesi bulunmaktadır. 85

84 Ruiter, Legal Institutions (Hukuki Kurumlar), s. 96-115 ve özellikle s. 98-99.
85 On değil, dokuz artı birdir, çünkü radikal, duruma özgü kararcılık, hukukun anlamlandırılmasında
ve yorumlanmasındaki hukuki niteliklere sahip herhangi bir ölçütün etkisini reddeder.