Page 42 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Bölüm 2
Hukukun Eşbiçimli Bir Kuramı: Karşılaştırılan İki
Olgu-dizilimi Arasındaki Yapısal Benzerlik İlişkisi

2.1 Hukuki Eşbiçimliliğe Dair Kaarle Makkonen’in Görüşleri

2.1 Hukuki Eşbiçimliliğe Dair Kaarle Makkonen’in Görüşleri
Aşağıda, Kaarle Makkonen’in hukuki karar vermenin eşbiçimli durumu ile ilgili dü-
şüncesinin Ludwig Wittgenstein’ın anlamlı bir dilsel ifade ile dilin dışındaki dünyada
bu anlatıma tekabül eden olgu ya da bir olgu bağlamı arasında eşbiçimli bir ilişki
olduğu fikri ışığında verimli bir şekilde yorumlanabileceği argümanını ortaya koyacak
ve savunacağım. Büyük ölçüde Erik Stenius’un (1911-1990) Wittgenstein’ın Tracta-
tus Logico-Philosophicus kitabına dair yazdığı Wittgenstein’s Tractatus: A Critical
Exposition of the Main Lines of Thought (Wittgenstein’ın Tractatus’u: Düşüncenin
1
Ana Hatlarının Eleştirel Bir İncelemesi) adlı eserindeki harika yorumuna dayanaca-
ğım.
Tractatus Logico-Philosophicus adlı çalışmasında Wittgenstein, dilin resim kuramı
olarak bilinen tekabüliyet doğruluk kuramı açısından dil ile dünya arasında geçerli olan
ilişkinin sağlam bir felsefi açıklamasını vermektedir. Tekabüliyet doğruluk kuramı, bir
cümlenin, düşüncenin veya iddianın doğruluğunu, dilsel bir anlatım ile dünyadaki bir
olgu bağlamı arasındaki uyuşma veya yapısal benzerlik olarak tanımlar. Hukuk bağla-
mında, bir hukuk kuralının olgu-tanımı ile dünyada buna tekabül eden bir olgu bağlamı
arasında geçerli olan eşbiçimli bir ilişkide bulunan bir paralel görüngü söz konusudur.
Yukarıda gördüğümüz üzere Kaarle Makkonen, Zur Problematik der juridischen Entsc-
heidung: Eine strukturanalytische Studie (Hukuki Karar Vermenin Sorunlu Yönlerine
Dair: Bir Yapısal Analiz Çalışması) adlı çalışmasında böyle bir kavrayışı savunmakta-
dır.
Ancak daha net olmak bakımından, iki olgu bağlamı arasında eşbiçimli veya resim
ilişkisi olduğu ne anlama gelmektedir? İşin garibi, Makkonen, hukuk kuramındaki en

1 Finlandiyalı felsefeci Erik Stenius, Viyana Çevresi’nin (Wiener Kreis) mantıksal pozitivistlerinin
Finlandiyalı bir taraftarı olan Eino Kaila’nın öğrencisiydi. Felsefi tezlerinde Stenius sembolik man-
tık, Sokrates öncesi felsefe ve Wittgenstein’ın Tractatus Logico-Philosophicus felsefesine odak-
lanmıştır. Tezi olan, Wittgenstein’s Tractatus: A Critical Exposition of the Main Lines of Thought
(1960) adlı eseri, muhtemelen yaygın olarak bilinmiyor olsa da konuya önemli bir katkı sunmakta-
dır.