Page 44 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

2.2 Erik Stenius’un Wittgenstein’ın Tractatus’u: Düşüncenin Ana Hatlarının Eleştirel Bir … 29

2.2 Erik Stenius’un Wittgenstein’ın Tractatus’u: Düşüncenin Ana
Hatlarının Eleştirel Bir Değerlendirmesi Adlı Eseri Işığında
Ludwig Wittgenstein’ın Tractatus Logico-Philosophicus’unda
Dilin Resim Kuramı

2.2 Erik Stenius’un Wittgenstein’ın Tractatus’u: Düşüncenin Ana Hatlarının Eleştirel Bir …
2.2.1 Realitenin İçsel Kategorik Yapısı ve Dışsal Biçimlendirme Yapısı

Ludwig Wittgenstein, Tractatus Logico-Philosophicus adlı eserinde bir dilin resim
kuramı fikrini dile getirmiştir. Kendisine göre, anlamlı bir dilsel ifade ile dünyada karşı-
lık gelen olgu ya da olgu bağlamı arasında eşbiçimli bir ilişki vardır. Realite (Wirklich-
keit), fiilen geçerli olan ve salt olası olan olgu bağlamlarının toplamıdır ve örneğin, tek
tek nesnelerin, fikirlerin veya bu şekilde kabul edilen varlıkların izole şekilde bütünü
değildir. Dünya (Welt), olgulardan (Tatsachen), belirli bir zamanda fiilen geçerli olan
4
5
olgu bağlamlarından (Sachverhalten) oluşur. Bir olgu bağlamı, bireysel nesnelerin
(varlıklar, şeyler), özelliklerinin ve karşılıklı ilişkilerin birleşiminden oluşur.
6
Wittgenstein, bu temel “nesnelerin”, “varlıkların” veya “şeylerin” (Gegenstände, Sac-
hen, Dinge) ne olduğu konusunda oldukça az ve öz bilgi vermektedir. J. Alberto Coffa’nın
belirttiği üzere: “Wittgenstein, nesnelerin karakteri hakkında doğrudan hiçbir şey söyle-
memiştir. Tractatus’ta bir nesne örneği yoktur ve bunların ne olabileceğine dair bir ipucu
dahi bulunmamaktadır.” Her ne kadar benimsenen terminoloji düzeyinde Wittgenstein,
7

Tractatus Logico-Philosophicus adlı çalışmasının Makkonen’in analizinde yer almaması daha da
kafa karıştırıcıdır, çünkü Wittgenstein’ın Tractatus’unun doğal olarak Makkonen’in felsefeye iliş-
kin kişisel kitaplığına ait olduğunu biliyorum. Bunu biliyorum çünkü Makkonen, 1990’larda emsal
kararlar üzerine kendi doktora tezimi yazarken kitabı bana hediye etme nezaketinde bulunmuştu.
Tabii ki Makkonen’in, Wittgenstein’ın Tractatusçu fikirlerini atıfta bulunulmasını gerektirmeyecek
ölçüde açık ve yaygın şekilde biliniyor olarak değerlendirmiş olması da mümkündür. Öyle olmuş
olsa bile, konu, Ludwig Wittgenstein’ın felsefesiyle verimli bir şekilde detaylandırılabilir.
4 “Dünya, olguların toplamıdır, şeylerin değil.” “Die Welt is die Gesamtheit der Tatsachen, nicht der
Dinge.” Wittgenstein, Tractatus Logico-Philosophicus, paragraf 1.1 (s. 30).
5 “Nesnelerin yapılandırılması, olgu bağlamını oluşturur”. “Die Konfiguration der Gegenstände
bildet den Sachverhalt.” Wittgenstein, Tractatus Logico- Philosophicus, paragraf 2.0272 (s. 36);
“Var olan olgu bağlamlarının toplamı, dünyadır” “Die Gesamtheit der beshetenden Sachverhalte ist
die Welt.” Wittgenstein, Tractatus Logico-Philosophicus, paragraf 2.04. (s. 36); “Olgu bağlamları-
nın varlığı ve yokluğu, gerçekliktir.” “Das Bestehen und Nichtbestehen von Sachverhalten ist die
Wirklichkeit.” Wittgenstein, Tractatus Logico-Philosophicus, paragraf 2.06 (s. 36). - Karşılaştırma
için: Stenius, Wittgenstein’ın Tractatus’u, s. 31. Karşılaştırma için: Stenius, Wittgenstein’ın Tracta-
tus’u, s. 31. “Böylece, bir Sachverhalt (olgu bağlamı) muhtemelen olabilecek bir şey iken Tatsache
(olgu) gerçekten olan bir şeydir.” (İtalik yazılar orijinal metindir.)
6 “Olgu bağlamı, nesnelerin birleşimidir (varlıklar, şeyler).” “Der Sachverhalt is eine Verbindung
von Gegenständen. (Sachen, Dingen.)” Wittgenstein, Tractatus Logico-Philosophicus, paragraf
2.01 (s. 30).
7 Karşılaştırma için: Coffa, The Semantic Tradition from Kant to Carnap (Kant’tan Carnap’a Semantik
Gelenek), s. 150. - Karşılaştırma için ayrıca Coffa, The Semantic Tradition from Kant to Carnap, s.
393 (s. 150, not 8). Burada Coffa, Tractatus’ta ve Wittgenstein’ın sonraki eserlerinde Wittgenstein’ın
konuya ilişkin dağınık ve kısa düşüncelerine atıfta bulunmaktadır. Bu tür nesnelere örnek olarak Witt-
genstein şu görüngüleri vermektedir: görme alanında bir nokta, görme alanında bir parça, bir yıldızın
görsel resmi, fiziğin maddi noktaları ve ana renkler (Wittgenstein’ın Defterler’inde). Philosophische