Page 35 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa
P. 35
20 1. Giriş
beşerî bilimler için bir bilgi arkeolojisi özetindeki taslağında derinlemesine analiz edil-
diği üzere, şeylerin yaygın düzeni ya da épistémè (epistemik bilgi) ile belirlenmekte-
60
dir. Son olarak, dilsel pragmatik, dilin konuşmacıyla veya muhatapla ilgili yönleriyle
birlikte, farklı sosyal ortamlarda ve konuşma eylemi durumlarında çeşitli kullanımlarına
odaklanır. Dile böyle pragmatik bir yaklaşım, örneğin, Oxford dil felsefesi ekolü tara-
fından sergilenmektedir. Kanunun nasıl anlamlandırılacağı ve okunacağı konusundaki
hukuki argümantasyonda dilin üç yönü de önem kazanmaktadır, ancak semantik mese-
leler bunlardan en önemlisi gibi görünmektedir.
Rudolf Carnap’ın, Logische Syntax der Sprache (Dilin Mantıksal Sentaksı) adlı bü-
yük eserini yayımladığı 1934 yılında sentaks ve semantik terimlerinin anlamı tam olarak
yerleşmiş değildi. Carnap, bu çalışmasında üst matematik terimleri altında matemati-
61
ğin sentaksını analiz eden Hilbert ve üst mantık terimini benzer bir sentaks anlamında
kullanan Jan Łukasiewicz (1878-1956) gibi Polonyalı mantıkçılarla dilsel kullanımdaki
yakınlıklara dikkat çekmektedir. Dahası, “semantik”, Chwistek tarafından Carnap’ın
dilsel kullanımında “sentaks” ile aynı nesneyi belirtmek için kullanılmıştır. Karl Bühler
ve takipçileri, anlamların ampirik veya psikolojik çalışması için sematoloji terimini
kullanmışlardı; bunun semasiyolojiden veya doğal dillerdeki anlamların genel çalışma-
sından ayırt edilmesi gerekmektedir. Carnap, Dilin Mantıksal Sentaksı adlı eserinde
62
Alfred Tarski’nin nesne dili ile üst dil arasındaki sonraki ayrımını büyük ölçüde önce-
den ele almıştı. Carnap, ikileşim için nesne dili ve sentaks dili terimlerini kullanmakta-
dır.
63
Carnap’ın The Logical Syntax of Language (Dilin Mantıksal Sentaksı) adlı çalışma-
sındaki zorlu tezine göre :
64
Mantıksal sentaksın amacı, mantıksal analiz sonuçlarının kolayca formüle edilebileceği bir kav-
ramlar sistemi, bir dil sağlamaktır. Felsefe, bilimin mantığı, bilim dilinin mantıksal sentaksından
başka bir şey olmadığı için bilim mantığı ile, yani, bilimlerin kavram ve cümlelerinin mantıksal
analizi ile değiştirilecektir.
Carnap’ın felsefi inancı, 1925 ve 1935 yılları arasında Viyana’da gelişen “Viyana Çev-
resi”nin (Wiener Kreis) metodolojik gündemi ya da Mantıksal Pozitivizm olarak okuna-
bilir. Burada, Carnap’ın 1950’lerdeki daha sonraki çalışmalarında ortaya koyduğu felse-
60 Foucault, Les mots et les choses. Une archéologie des sciences humaines. - Çalışmanın İngilizce
başlığı, The Order of Things. An Archaeology of the Human Sciences (Kelimeler ve Şeyler. İnsan
Bilimlerinin Bir Arkeolojisi).
61 Carnap’ın Logische Syntax der Sprache adlı çalışması 1937 yılında İngilizceye The Logical Syntax
of Language (Dilin Mantıksal Sentaksı) olarak çevrilmiştir.
62 Carnap, The Logical Syntax of Language, s. 9.
63 Carnap, The Logical Syntax of Language, s. 4; karşılaştırma için: Coffa, The Semantic Tradition
from Kant to Carnap, s. 300-305.- Daha sonra Carnap, Tarskici terimler olan nesne dili ve üst dil
terimlerini dahi kabul etmiştir. Carnap, Meaning and Necessity, s. 4-5. Carnap’ın felsefi kaygıları-
nın Alfred Tarski’nin sahip olduğu kaygılara ne kadar yaklaştığı ile ilgili olarak, karşılaştırma için:
Coffa, The Semantic Tradition from Kant to Carnap, s. 300-301, 304-305.
64 Carnap, The Logical Syntax of Language, s. XIII. Karşılaştırma için: “Bir dilin mantıksal sentaksı
ile, o dilin dilsel biçimlerinin şekilsel kuramını yani dil için geçerli olan şekilsel kuralların, bu ku-
ralları takip eden sonuçların gelişimi ile birlikte sistematik olarak ifade edilmesini kastediyoruz.”
Carnap, The Logical Syntax of Language, s. 1. (Kaynak metindeki kalın yazılar burada italikle de-
ğiştirilmiştir.)
