Page 92 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

4.2 Chaïm Perelman’ın Konuşmacının Öznel Bir Düşünce Kurgusu Olarak Evrensel Kitle … 77

4.2 Chaïm Perelman’ın Konuşmacının Öznel Bir Düşünce Kurgusu
Olarak Evrensel Kitle Düşüncesi

4.2 Chaïm Perelman’ın Konuşmacının Öznel Bir Düşünce Kurgusu Olarak Evrensel Kitle …
Aristoteles’in felsefi topiklerine ve retoriğine dair külliyatı, 1950’lerde Alman bilim
insanı Theodor Viehweg (1907-1988) ve Belçikalı felsefeci Chaïm Perelman’ın (1912-
1984) birbirlerinden tamamen bağımsız olarak, Aristoteles’in yazılarının hukuki ve
ahlaki argümantasyon üzerindeki etkisini fark ettikleri zaman yeniden keşfedilmiştir.
Hukuki argümantasyonun daha sonraki gelişimi bakımından Perelman’ın [ve Traité de
l’argumentation: La nouvelle Rhetorique (Argümantasyon Üzerine İnceleme: Yeni Re-
torik) adlı çalışmanın görece pek bilinmeyen ortak yazarı olan Lucie Olbrecht-
Tyteca’nın] etkisinin, Viehweg’in pratik argümantasyona dair topikler üzerindeki ben-
zer Aristotelesçi fikirlerinden daha fazla olduğu ortaya çıkmıştır. Hukuki argümantas-
3
4
yon kuramı daha sonra, örneğin Jerzy Wróblewski, Neil MacCormick, Aleksander
6
5
Peczenik, Robert Alexy, Robert S. Summers ve Aulis Aarnio tarafından geliştirilmiş-
7
8
tir. Bunların tamamı, yazılı kanunların ve emsal kararların karşılaştırmalı hukuki ve
hukuki argümantasyon kuramı açısından yorumlanmasını analiz eden uluslararası araş-
9
tırma grubu Bielefeld Çevresi’ne dâhildir.
Yeni retorik, Aristoteles’in akıl yürütme yasaları hakkındaki felsefi yazılarına da-
yanmaktadır. Bunların kurucu öncülleri, tümdengelimli akıl yürütmenin aksine mutlaka
doğru ya da mutlaka doğru değil olarak bilinmeyen ancak en fazla, az ya da çok makul,
yeterli, haklı ya da inandırıcı olan yani cılız bir şekilde “doğruyu anımsatan”dan daha
fazla olmayan niteliklerdir. Tümdengelimli mantığın aksine, retorik akıl yürütme, bir
çıkarımın öncüllerinin ileri sürülen doğruluğunun, çıkarımın sonucunun doğruluğunu

3 Wróblewski, The Judicial Application of Law (Hukukun Yargısal Uygulaması).
4 MacCormick, Legal Reasoning and Legal Theory. (Hukuki Akıl Yürütme ve Hukuk Kuramı).
5 Peczenik, The Basis of Legal Justification (Hukuki Gerekçenin Temeli); Peczenik, On Law and
Reason (Hukuk ve Muhakeme Üzerine); Peczenik, Vad är rätt? Om demokrati, rättssäkerhet, etik
och juridisk argumentation (Doğru olan ne? Demokrasi, hukukun üstünlüğü, etik ve hukuki argü-
mantasyon hakkında).
6 Alexy, A Theory of Legal Argumentation: The Theory of Rational Discourse as Theory of Legal
Argumentation (Bir Hukuki Argümantasyon Kuramı: Hukuki Argümantasyon Kuramı Olarak Ras-
yonel Söylem Kuramı).
7 Summers, Essays on the Nature of Law and Legal Reasoning (Hukukun Doğası ve Hukuki Akıl
Yürütme Üzerine Denemeler); Summers, Essays in Legal Theory (Hukuk Kuramına Dair Deneme-
ler); Summers, The Jurisprudence of Law’s Form and Substance (Hukukun Biçim ve Esasının Bili-
mi).
8 Aarnio, The Rational as Reasonable: A Treatise on Legal Justification, (Sağduyu Olarak Rasyonel:
Hukuki Gerekçe Üzerine Bir İnceleme); Aarnio, Laintulkinnan teoria (Hukuk yorumlama kuramı);
Aarnio, Reason and Authority: A Treatise on the Dynamic Paradigm of Legal Dogmatics (Akıl ve
Otorite: Hukuki Öğretinin Dinamik Paradigması Üzerine Bir İnceleme).
9 MacCormick ve Summers (ed.), Interpreting Statutes: A Comparative Study (Kanunların Yorum-
lanması: Karşılaştırmalı Bir Çalışma); MacCormick ve Summers (editörler), Interpreting Prece-
dents: A Comparative Study (Emsal Kararların Yorumlanması: Karşılaştırmalı Bir Çalışma). Em-
sal karara dayalı hukuk ile ilgili olarak, Siltala, A Theory of Precedent: From Analytical Positivism
to A Post-Analytical Philosophy of Law (Emsal Karar Hakkında Bir Kuram: Analitik Pozitivizmden
Analitik Sonrası Hukuk Felsefesine).