Page 215 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

196 5. Yürürlükteki Hukuk Nedir?

çalışır. Bunun yerine, hukuki geçerliliği Temel Norma, tanıma kuralına veya benzerle-
rine dayandırır. Ancak bu hâlde, “biz hukukçular kanuna uyulmasının gerekli olduğunu
düşünme eğiliminde olduğumuz için kişinin kanuna uyması gereklidir”den başka bir şey
söylenmiş olmayacaktır (karşılaştırma için: yukarıdaki bölüm 5.3.1 ve 5.3.2). Kişi, bu
hukuki düşüncenin doğru olup olmadığını kontrol etmek istiyorsa, farklı normatif sis-
temlerin tartılması ve dengelenmesiyle ilgili öznel yargısına güvenmesi gerekir (karşı-
laştırma için: bölüm 5.3.3). Pozitivist kuramlar bu yargının rasyonelliğine çok fazla
katkıda bulunmazlar. Yürürlükteki hukukun yorumlanmasının rasyonelliğine de pek
katkıda bulunmazlar.
Özetle, yalnızca Doğal Hukuk kuramı normatif soruyu yanıtlayarak kişinin yürürlük-
teki hukuk normlarına uymasının gerekli olmasının nedeninin, bunların bir dereceye
kadar doğal hukuka karşılık gelen normatif bir sisteme ait olmaları olduğunu iddia eder.
Ayrıca Doğal Hukukun yasalaştırılan normların yorumlanmasına da önemli katkılar
sağlaması beklenmektedir. Ancak Doğal Hukuk kuramları, kişinin dinî, analitik veya
ampirik tezlerden destek arayıp aramadığına bakılmaksızın Doğal Hukukun içeriğini
tam olarak belirtmeye çalışırken aşılmaz zorluklarla karşı karşıya kalır. Şüphesiz insan
doğası yürürlükteki hukukun içeriği için sınırlar yaratır. Ancak bu sınırlar esnektir.
Bunlar, pozitif hukuk ile içeriksel olarak karakterize edilmiş bir “doğal hukuk” sistemi
arasındaki karşılıklılıkla aynı şey değildir.
Dolayısıyla Hukuki Pozitivizm ile Doğal Hukuk kuramları arasında makul bir orta
yol sağlayan bir “üçüncü hukuk kuramına” (Mackie’nin teriminin Dworkin’in kuramına
uygulanması; 1977b, 3) ihtiyaç vardır. Kanaatime göre, hukuki muhakemenin rasyonel-
liği tartışmasıyla birlikte (karşılaştırma için: yukarıdaki Bölüm 3 ve 4), ilk bakışa dayalı
ve her yönüyle düşünülmüş ahlak kuramı (karşılaştırma için: yukarıdaki bölüm 2.3 ve
2.4) böyle bir kuramın inşasını büyük ölçüde kolaylaştırmaktadır.

5.4 Hukuk ve Ahlak Hakkında Daha Fazla Bilgi

5.4 Hukuk ve Ahlak Hakkında Daha Fazla Bilgi
5.4.1 İlk Bakışta Hukuk ve İlk Bakışta Hukukun İlk Bakışta Ahlak ile
İlişkisi

Başlangıç Noktası: Hukukta Değerlendirici Yorumlama

Başlangıç noktası şudur. Değer yüklü bir yorumlamanın hukuki muhakeme pratiğinde
fiilen oynadığı büyük rolü daha önce tanımlamıştım. Bu pratik hiçbir şekilde şaşırtıcı
değildir. Hukukun yorumlanması gerektiği ve böyle bir yorumun toplumsal olarak yer-
leşik (ilk bakışta) hukuk ile somut ahlaki ilk bakışa dayalı ilkelerin bir tartılmasını ve
dengelenmesini teşkil etmesi gerektiği sonucuna varmak için aşağıdaki desteğe ulaşıla-
bilir. Hukukçunun görevi sadece yerleşik hukukun lafzına uymaktan ibaret olsaydı,
hukukçu kolaylıkla adaletsiz bir yasa koyucunun hizmetkârı olabilirdi. Ancak hukukçu-
nun görevi yalnızca özgür bir ahlaki söylem gerçekleştirmekten ibaret olsaydı, böyle bir
söylem kolaylıkla kaosa yol açabilirdi. Özgür bir ahlaki söylemin konsensüse varması
olası değildir. Hukuki muhakeme de nihai olarak duygulara ve iradeye bağlı olsa da
hukuki muhakemenin ahlaki muhakemeden görece daha kesin olduğunu daha önce