Page 235 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

GENEL BİR RASYONEL PRATİK SÖYLEM TEORİSİ ÖNERİSİ

a) başlangıçta rasyonel olarak gerekçelendirilmiş olsa bile
zamanla haklılığını kaybetmişse

veya

b) başlangıçta rasyonel olarak gerekçelendirilmemişse ve
ileri sürülebilmesine yetecek yeni nedenler de gösterile-
miyorsa

82
böyle bir sınamadan geçemeyecektir.
Lorenzen ve Schwemmer tarafından önerilen normların, ortaya çı-
kışlarının tarihsel ve sosyal olarak sınanmasına, normatif görüşlerin te-
83
kil olarak sınanması da eklenmelidir:
(5.2.2) Konuşmacıların ahlaki görüşlerinin altında yatan ahlaki
kurallarının ortaya çıkış öykülerinin tekil olarak sınama-
dan geçebilmeleri gerekir. Ahlaki bir kural, sadece
meşru olmayan sosyalleşme koşullarına göre benimsen-
mişse, bu tür bir sınamanın üstesinden gelemez.

Bu çalışmada “meşru olmayan sosyalleşme koşulları”nın ne olduğu
sorusunun ucu açık kalmalıdır. Kişinin söylemlere katılmaya isteksiz
olmasına veya katılamamasına yol açan sosyalleşme koşullarının her
halükârda meşru olarak kabul edilemeyeceği bu noktada belirtilebilir.

4.5.3. Uygulanabilirlik Koşulu

Bu topluluğun son kuralı, pratik söylemlerin var olan pratik sorun-
ları çözmek amacıyla yürütülmelerinden ortaya çıkar. Sadece eğlence
için de pratik söylemler gerçekleştirilebilir. Ama bu olasılık ilkine kı-
yasla parazitiktir. Buradan, pratik söylemlerin de gerçekleştirilebilir
olan sonuçlara yol açması gerektiği sonucu çıkartılabilir:

82 Bkz. yukarıda S. 178 vd.
83 Bkz. yukarıda S. 179 vd.

233