Page 230 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

rır. Fakat, farklı kurallar aynı veya farklı kalıplardaki gerekçelendirme-
lerde uyumlu olmayan sonuçlara yol açabilir. Bu durumda, hangi ge-
rekçenin öncelikli olacağına karar verilmelidir. Böylesi kararları gerek-
67
çelendirmek için kullanılan kurallara öncelik kuralları denir.
Bazı kuralların her koşulda diğerlerine tercih edilmesini öngören
öncelik kuralları olduğu gibi, belirli kuralların yalnızca belirli koşullar
altında (C) diğerlerine tercih edilmesini öngören öncelik kuralları da
vardır. P iki kural arasındaki bir tercih ilişkisi olsun. Bu durumda, ön-
celik kuralları iki şekilde olabilir:

'
'
(4.5) Ri P Rk veya R P R
k

'
'
(4.6) (Ri P Rk) C veya (R P R ) C
k

Pratik söylemlerde, (4.1) – (4.4)’e karşılık gelen argümanlar böylece hem
gerekçelendirmelerde hem de sınamada kullanılabilir. Çeşitli sınama biçimleri,
mantık kurallarına (1.1) göre gerekçelendirme yöntemlerinden türetilebildiğin-
den, burada ayrıntılı olarak tartışılmalarına gerek yoktur. Gerekçelendirme ile
sınama arasındaki ilişki söylem kurallarından doğar. Her kim bir şey iddia
ederse, bunun için bir neden göstermelidir (2). Fakat, kişi iddiasını sürekli gerek-
çelendirmek zorunda değildir. İlave argümanlar yalnızca karşı argümanlar söz
konusu olduğunda gereklidir (3.3). Karşı argümanlar, belirtilen anlamda bir sı-
nama içeriğine sahip olabilir ve kendileri de böyle bir sınamanın konusu haline
gelebilirler. Dolayısıyla, gerekçelendirme ile sınama arasında bir etkileşim söz
konusudur.
Burada gerekçelendirme önceliklidir. Sınama sadece bir şey iddia edildi-
ğinde pratik söylemlerde yer alır. Ancak bir şey iddia ediliyorsa, (2)’ye göre en
azından bir neden gösterilmelidir. Dahası, sınama işleminin nesnesi her zaman
genel önermelerdir. Genel normatif önermeler, ancak tekil normatif önermelerle
gerekçelendirildiklerinde pratik söylemde önemli hale gelirler. Daha da önem-
lisi, normatif önermelerin sınanması esnasında her zaman başka normatif öner-
meleri gerektirir. Bir incelemede böyle bir önerme ileri süren kişi, genel gerek-
çelendirme kuralı (2) temelinde, bunun için her zaman en az bir neden, yani (4.1)
– (4.4) kalıbında bir gerekçe sunmalıdır. Salt kanıtlara veya sezgilere atıfta bu-
lunulmasına izin verilmez. Bu, sezgiciliğin savunulamaz olmasından kaynaklan-
maktadır (bkz. yukarıda S. 54 vd.). Bu nedenlerle ve anlatım kolaylığı açısından,
burada esas olarak gerekçelendirmelerden bahsedeceğiz. Bu açıklamaların, sına-
mayı da kapsadığını her zaman söylemek mümkündür.
67 Üstünlük kuralları kavramı için bkz. K. Baier, The Moral Point of View, S. 99
vd., bkz. yukarıda S. 117.

228