Page 229 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

GENEL BİR RASYONEL PRATİK SÖYLEM TEORİSİ ÖNERİSİ

(ZF) belirtilerek haklı gösterilebilir. ZR’nin açıklanması için R’den ba-
ğımsız olarak betimlenen sonuçların bilgisi yanında R ile ilişkilendirme
de gerekli olduğundan ZR ve ZF birbirinden farklıdır. Bu farklılıklar göz
önünde tutulduğunda, basitleştirmek için hem ZR hem de ZF durumunda
R kuralının sonuçlarından (FR) bahsetmek yine de meşrudur.

R’nin FR ile meşrulaştırılması durumunda da şu önerme geçerlidir.
Bir iddia için bir neden sunulması, neden olarak gösterilen şeyin o iddia
için bir neden olduğunu söyleyen bir kuralı şart koşar. Bu nedenle ikinci
64
dereceden bir kural R’ zorunludur.
FR’nin bilgisi yanında, sadece R’nin bir sonucu olarak sınıflandırı-
lamayacak bir koşulda T’, R’yi gerektiren başka bir R’ kuralına bilgisi
mümkündür. T’, örneğin, belirli bir kuralın belirli bir şekilde kararlaş-
tırıldığına dair ahlaki açıdan hiç de alakasız olmayan bir bilgi olabilir.

65
Bu da ikinci dereceden iki argüman kalıbını doğurur:
(4.3) FR (4.4) T’
R’ R ’

R R

66
(4.3) ve (4.4) aynı zamanda (4) temel kalıbının alt kalıplarıdır.
(4.1) – (4.4)’te bir kuralın uygulanması her defasında bir sonuca ulaştı-

64 Böylesi ikinci dereceden kurallar için bkz. yukarıda S. 109.
65 Meşruluğun farklı düzeyleri hakkında bkz. yukarıda S. 104.
66 (4.1) – (4.4)’te sonuç her halükârda ampirik bir önermeyle birlikte genel normatif
bir önermeden çıkar. Ampirik önermenin doğru ve sonucun yanlış olduğu varsa-
yılırsa, genel normatif önermenin de yanlış olması gerekir. Dolayısıyla bu dört
kalıp sadece normatif önermelerin gerekçelendirilmesini değil, aynı zamanda ge-
nel normatif önermelerin sınanmalarının dört şeklini de anlatır. Böyle bir ince-
lemede, mantıksal sonuçların (4.2) kalıbındaki bir gerekçelendirmenin R öncülü
(hipotez) gibi genel normatif bir önermeden, doğru kabul edilmesi gereken ancak
doğru kabul edilemeyen ampirik bir önermeyle ortaya çıkıp çıkmadığı sorulabi-
lir. Eğer durum böyleyse, genel normatif önerme reddedilmeli veya değiştirilme-
lidir. (4.2) durumunda böyle bir sınama şu sonuç şemasına dayanacaktır:
([(F ∧ R) → N] ∧ ¬ N ∧ F) → ¬ R.

227