Page 24 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

12
Bir diğer noksanlık ise kanonların belirsizliğidir. “Her normu öyle
bir yorumla ki norm amacına hizmet etsin” gibi bir kural, iki yorumcu-
nun söz konusu normun amacı konusunda anlaşmazlığa düşmesi ha-
linde birbiriyle bağdaşmayan sonuçların ortaya çıkmasına yol açabi-
13
lir.
Kanonların güçsüz yönlerine işaret eden bu belirlemeler, onların
değersiz oldukları gerekçesiyle reddedilmeleri gerektiği anlamına gel-
memektedir. Ancak bu onların, hukuki yargıların gerekçelendirilmesi
için yeterli nitelikte olan kurallar olarak görülmelerine engel teşkil ede-
cektir.

Bir gerekçelendirme kuralları sistemi yerine, gerekçelendirme için
gerekli olan eksik normatif öncüllerin elde edilebileceği veya dedüktif
olarak çıkarılabileceği bir önermeler sistemi arayışı üzerine artık düşü-
nülebilir. Yalnızca, varsayımsal olarak kabul edilen normlardan türeti-
lebilir olan önermelerden meydana gelen böylesi bir sistemden ortaya
çıkan bir gerekçelendirme, her durumda ikna edici olacaktır. Yine de
bu durumda sistem, varsayımsal olarak kabul edilecek önermelerin öte-
14
sinde herhangi bir düzenleyici içerik ihtiva etmeyecektir.
Öte yandan, böyle bir sistemi – Canaris gibi – hukuk düzeninin ge-
15
nel ilkelerinin bir sistemi (aksiyolojik-teleolojik sistem) olarak anla-
dığımızda, bu kez de ortaya bu ilkelerin nasıl elde edilebileceği sorusu
çıkar. Bu ilkeler, varsayılan normların mantıksal bir sonucu değildir.
Bu tür ilkelerin hukuki yargıların gerekçelendirilmesinde kullanılması

12 Ayrıca bkz. M. Kriele, a.g.e., S. 86.
13 Kanonların muğlaklığı göz önüne alındığında, onların kural olup olmadıkların-
dan dahi bütünüyle şüphe edilebilir. Bu nedenle, Müller tarafından “belirli analiz
yönelimleri için kısaltılmış tanımlamalar” ve Rottleuthner tarafından ise “önemli
bakış açılarını soruşturma” talimatları olarak anlaşılmaktadırlar (Fr. Müller, Ju-
ristische Methodik, 2. Aufl. Berlin 1976, S. 167; H. Rottleuthner, Richterliches
Handeln, Frankfurt a. M. 1973, S. 30). Kanonların mantıksal statüsü meselesi
daha ayrıntılı bir şekilde aşağıda ele alınacaktır. Bkz. aşağıda S. 274 vd.
14 Bkz. M. Kriele, Theorie der Rechtsgewinnung, a.g.e., S. 98.
15 C.-W. Canaris, Systemdenken und Systembegriff in der Jurisprudenz, Berlin
1969, S. 46 vd.

22