Page 25 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

G İ R İ Ş

da sorunludur. “İlkeler istisnalar olmadan geçerli değildir ve birbirle-
riyle çelişebilir veya çatışabilirler, istisnasız olma iddiası taşımazlar,
gerçek anlamsal içeriklerini yalnızca karşılıklı tamamlanmaları ve sı-
nırlandırılmaları ile kazanırlar, dahası yerine getirilebilmeleri için müs-
takil olgulara özgü münferit değerlendirmelerle ve alt ilkelerle somut-
16
laştırılmaları gerekir.” Aksiyolojik-teleolojik sistemin kendisi, ilkele-
rin tek bir durumda nasıl etkileşime girmesi gerektiği ve hangi münferit
değerlendirmelerin yapılması gerektiği konusunda herhangi bir karara
17
varılmasına imkan vermez.
Bu, aksiyolojik-teleolojik bir sistemden veya esasen herhangi bir
sistemden bir argümantasyon üretmenin mümkün olmadığı anlamına
gelmez. İşaret edilen sistemlerden doğan argümanlar gerek mahkeme-
18
lerin uygulamalarında gerekse hukuk biliminde daima önemli bir rol
oynamaktadır. Bununla birlikte, bu argümantasyonun inandırıcılığının
sınırlı olduğu açıktır.

1.1. Hukuki Gerekçelendirme ve Değerler

Karar verici, münferit bir davaya ilişkin kararın ne varsayımsal
normlardan ne de her zaman (ampirik önermelerle birlikte) düşünül-

16 Canaris, a.g.e., S. 52 vd. (italikler bana ait). Aynı şekilde Larenz de “ilk önce
kanun koyucu tarafından ve ancak daha sonra kendisine tanınmış olan takdir
hakkı çerçevesinde hakim tarafından gerçekleştirilen ek değerlendirmelerin her
somutlaştırma düzeyinde gerekli olduğu”ndan (bkz. K. Larenz, a.g.e., S. 462)
bahseder.
17 Bu durumu göz önünde bulunduran Wieacker, “(görece) kapalı bir sonuç çı-
karma sistemi postulatından vazgeçme”nin tavsiye edilip edilemezliğini değer-
lendirir (Fr. Wieacker, Rezension: C.-W. Canaris, Systemdenken und System-
begriff in der Jurisprudenz, in: Rechtstheorie 1 [1970], S. 12). Ayrıca bkz. J. Es-
ser, Vorverständnis und Methodenwahl in der Rechtsfindung, S. 100, Esser “bir
ilkenin içeriğinin çok değerli olması”ndan bahseder ve şu tespitte bulunur: “Ey-
lemde bulunan ilkeler değil, hukuku yapanlardır. Çatışma sorunlarını sorgulama-
dan sistemden doğru bağlantı ‘elde edilemez’”.
18 Tam da bu noktanın vurgulandığı bir dizi örnek için bkz. U. Diederichsen, Topi-
sches und systematisches Denken in der Jurisprudenz, NJW 19 (1966), S. 698
vd.

23