Page 244 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

kavramını içermesi halinde söz konusudur. Bu sorunun cevabı, yargı
kararı kavramının nasıl tanımlandığına bağlıdır. Yargı kararı kavramı-
nın, doğruluk iddiasını kapsamayacak şekilde, analitik bir hukuk teorisi
10
çerçevesinde tanımlamak için iyi nedenler vardır. Öte yandan, “Halk
adına, Bay N. haklı nedenler olmamasına rağmen, on yıl hapis cezasına
çarptırılmıştır” şeklindeki bir hükmün sadece ahlaki gerekçelerle hatalı
olmadığı söylenebilir. Bu kararın hatası daha çok “Kedi paspasın üze-
11
rinde, ama ben buna inanmıyorum” gibi bir ifadeye benzemez. Gerçi
böyle bir kararın münferit bir durum olarak kalması halinde, bir hukuk
topluluğunun üyeleri tarafından uygulanması ve kabul edilmesi her
halde mümkündür. Ancak bu, onun eksikliklerini değiştirmez. Bu, bir
kararın doğruluğuna ilişkin bir iddianın olmayışının, onun geçerli bir
yargı kararı olma karakterini mutlaka ortadan kaldırmadığını; ancak bu
kararın yalnızca ahlaki anlamda değil, başka açılardan da hatalı olabi-
leceği görüşünü destekler.

Tümüyle başka bir soru ise, hukuki kararlarla ve hukuki gerekçe-
lerle birlikte ileri sürülen doğruluk iddiasının ne ölçüde ciddiye alındığı
ve yerine getirildiği ve bunun, yargı kararlarının kabulü açısından
önemli olup olmadığı ya da ne ölçüde önemli olduğudur. Bu soruyu
yanıtlamak için kapsamlı sosyolojik araştırmalar yapılması gerekmek-
12
tedir. Diğer hususların yanı sıra, bu türden araştırmalar ussallık, haki-
kat, doğruluk ve adalet gibi geleneksel kavramların terkedilerek hukuki
karar alma ve gerekçelendirme ile bu kararların ve gerekçelerin kabul

10 Buna ilişkin olarak “hukuk normu” ifadesinin ahlaki normlara herhangi bir atıf
içermeyecek şekilde kullanılmasını destekleyen gerekçeler çoğunlukla gösterilir.
Bu konuda bkz. H. L. A. Hart, Positivism and the Separation of Law and Morals,
S. 39 vd. Hukuk ile gerekçelendirilebilirlik arasında zorunlu bir bağlantı olma-
dığı tezi hakkında ayrıca bkz. M. Kriele, Theorie der Rechtsgewinnung, S. 168.
11 Bu ifadenin hatalı olduğuna dair bkz. J. L. Austin, How to do things with Words,
S. 48 vd.; J. L. Austin, The Meaning of a Word, in: Philosophical Papers, S. 63
vd.
12 Bkz. J. Esser, Vorverständnis und Methodenwahl in der Rechtsfindung, Frank-
furt a. M. 1972, S. 13: “Kararın meşruluğu ve hukuka uygunluğu konusunda fikir
birliğine ihtiyaç duyulması gibi merkezi bir öneme sahip olduğunu düşündüğüm
bir konuda daha yoğun bir araştırmaya ihtiyaç vardır.”

242