Page 250 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

II. Hukuki Argümantasyon Teorisinin Ana Hatları

Hukuki söylem, normatif ifadenin özel bir türü olan hukuki yargı-
23
nın, meşruluğuyla ilgilidir. Meşruluğunun iki yönü birbirinden ayırt
edilebilir: içsel meşruluk (internal justification) ve dışsal meşruluk
24
(external justification). İçsel meşrulukta gerekçelendirme için kulla-
nılan öncüllerden yargının mantıksal olarak çıkartılıp çıkartılamadığı
25
söz konusuyken, dışsal meşruluğun konusunu bu öncüllerin doğru-
26
luğu oluşturur.

1. İçsel Meşruluk

İçsel meşrulukla bağlantılı problemler, “hukuki tasım” başlığı al-
tında çokça tartışılmıştır. Bu meseleyi modern mantık yöntemlerini uy-
27
gulayarak ele alan bir dizi yayın da çıkartılmıştır.
İçsel meşruluğun en basit şekli aşağıdaki yapıya sahiptir:

(J.1.1) .(1) (x) (Tx → ORx)

.(2) Ta

23 “Meşruluk” yerine “gerekçelendirme”den de söz edilebilir. Bu kavramların bir-
birinin yerine kullanılabilmesine ilişkin olarak bkz. yukarıda S. 50.
24 Bu kavramlar hakkında bkz. J. Wróblewski, Legal Syllogism and Rationality of
Judicial Decision, in: Rechtstheorie 5 (1974), S. 39 vd.; J. Wróblewski, Legal
Decision and its Justification, in: Le Raisonnement Juridique, Akten des Welt-
kongresses für Rechts- und Sozialphilosophie, Brüssel 1971, Ed.: H. Hubien,
Brüssel 1971, S. 412 vd.
25 Bkz. J. Wróblewski, Legal Decision and its Justification, S. 412: “Hukuki kararın
verili öncüllerin bir sonucu olarak kabul edilmesi için içsel meşruluk çıkarımla-
rın geçerliliğiyle ilgilenir.”
26 J. Wróblewski, a.g.e., S. 412: “Hukuki kararın dışsal meşruluğu yalnızca çıkarı-
mın geçerliliğini değil, aynı zamanda öncüllerin sağlamlığını da sınar.”
27 Sözgelimi bkz. U. Klug, Juristische Logik, 3. Aufl. Berlin / Heidelberg / New
York 1966, S. 47 vd.; G. Rödig, Die Theorie des gerichtlichen Erkenntnisverfah-
rens, Berlin / Heidelberg / New York 1973, S. 163 vd.; J. Wróblewski, Legal
Syllogism and Rationality of Judicial Decision, a.g.e., S. 33 vd.; R. Schreiber,
Logik des Rechts, Berlin / Göttingen / Heidelberg 1962, S. 24 vd. Geleneksel
mantığın araçlarıyla hukuki altlamanın incelenmesi hakkında öncelikle bkz. K.
Engisch, Logische Studien zur Gesetzesanwendung, 2. Aufl. Heidelberg 1960.

248