Page 49 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

G İ R İ Ş

gerekir: “Viehweg’in, Perelman’ın, Kriele’nin, Habermas’ın ve diğer-
lerinin rasyonel mantık ile irrasyonel değer yargıları arasında sözde aşı-
lamaz bir uçurum olduğu tezini bilimsel teorinin yanlış yapılandırılması
olarak reddetme istekleri ne kadar haklı ise kabul edilebilir veya kabul
edilemez değer pozisyonlarını açıklığa kavuşturmanın söylemsel, ussal
biçimleri de günümüzde o kadar salt deneyim alanında kalacaktır. Pra-
tik felsefenin temel koşulu olan, bugün değerler olarak adlandırılan şey-
ler üzerindeki argümantasyonda eyleme yaklaşıldığı, olasılıklar açısın-
dan çok daha zengin bir dünyanın bugünkü koşullarında artık savunu-
lamaz; deneyimin ayırma tarzı bunun için eylemin ayırma tarzından ol-
87
dukça farklıdır.” Modern toplumların karmaşıklığı göz önüne alındı-
88
ğında “us miti” ne başvurmak yetersizdir. Kararların meşruluğu, “ge-
çerli sebep gösterilmiş kanaatlerden ziyade sebep içermeyen, bireysel
şahsiyetlerin kendine has özelliklerinden bağımsız olan [...] bir ka-
89
bul” e bağlıdır.
Luhmann’ın teorisini burada tartışmak mümkün değildir. Haber-
mas’ın görüşleri tartışılırken bu görüşlere de sınırlı ölçüde değinilecek-
tir. Üstelik sistem teorisi yaklaşımının burada savunulan yaklaşımla bir
anlamda uyumlu olduğu böylece ortaya çıkacaktır. Dolayısıyla bu ça-
lışma, Luhmann’ın savunduğu görüşe karşı doğrudan bir saldırı olarak
anlaşılmamalıdır. Ancak burada geliştirilen teorinin savunulabilir ol-
ması durumunda ise sistem teorisinin bütünlük iddiasına karşı güçlü bir
argüman ortaya çıkacaktır.

Aşağıda yer alan inceleme üç bölüme ayrılmıştır. İlk bölümde Ste-
venson’ın, Hare’in, Toulmin’in, Baier’in, Habermas’ın, Lorenzen’ın ve
Schwemmer’in ve Perelman’ın teorileri derinlemesine tartışılmaktadır.

87 N. Luhmann, Gerechtigkeit in den Rechtssystemen der modernen Gesellschaft,
in: Rechtstheorie 4 (1973), S. 144, Dn. 33.
88 N. Luhmann, Die Systemreferenz von Gerechtigkeit. In Erwiderung auf die Aus-
führungen von Ralf Dreier, in: Rechtstheorie 5 (1974), S. 203.
89 N. Luhmann, Legitimation durch Verfahren, 2. Aufl. Darmstadt / Neuwied 1975,
S. 32.

47