Page 70 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

– bilmece yanıtlamak – şaka yapmak, fıkra anlatmak – uygulamalı arit-
metik problemi çözmek – bir dilden diğerine çeviri yapmak – rica et-
80
mek, teşekkür etmek, sövmek, selamlamak, dua etmek.”
Birkaç sabit özellik belirterek dil oyunu kavramının belirlenemeye-
ceği, bu örnek sıralamasından anlaşılır. Çeşitli dil oyunları arasında esa-
sında, Wittgenstein’ın “akrabalık” olarak adlandırdığı şey bulunur:
“Birbirleriyle kesişen ve üst üste binen karmaşık bir benzerlikler ağı.
81
Gerek büyük gerekse küçük benzerlikler.”
Bu örnekler, ayrıca, dilin tanımlayıcı işlevinin dilin diğer işlevle-
rinden sadece bir tanesi olduğunu göstermektedir. Etik için bu, (ister
natüralist isterse sezgici olsun) betimleyici veya açıklayıcı bilimlerin
modeline uyum sağlamak için hiçbir nedenin olmadığı anlamına gelir.
Hukuki söylemler gibi ahlaki söylemler de kendilerine has özellikleri
olan dil oyunlarıdır.

Örneklerin bir başka dikkat çekici özelliği de bu örneklerde ko-
nuşma ve eylemin birbirlerine yakın bir biçimde bağlı olmasıdır. Bu,
“dil oyunu” teriminin tam olarak ifade etmesi gereken şeydir: “Dilin ve
bu dilin iç içe örülü olduğu etkinlikler bütününü “dil oyunu” olarak ad-
82
landırmak.”
83
Oyunlar gibi dil oyunları da kurallara dayalı etkinliklerdir. Bu,
her şeyin kurallarla tespit edilmiş olduğu anlamına gelmez. “Örneğin,
teniste topu ne kadar yükseğe ya da ne kadar sert atmanız gerektiğine
dair hiçbir kural yoktur, ancak tenis bir oyundur ve onun da kuralları
84
vardır.” Dahası, kurallar da tamamen farklı türlerdedir. Dil oyunları

80 Bkz. L. Wittgenstein, a.g.e., § 23; başkaca örnekler için bkz. A. Kenny, a.g.e., S.
193 vd.
81 L. Wittgenstein, a.g.e., § 66, § 67.
82 Bkz. L. Wittgenstein, a.g.e., § 7, benzer bir şekilde § 23; bkz. A. Kenny, a.g.e.,
S. 242 vd.
83 W. Stegmüller, a.g.e., S. 590; F. v. Kutschera, Sprachphilosophie, München
1971, S. 223; A. Kenny, a.g.e., S. 199.
84 L. Wittgenstein, a.g.e., § 68.

68