Page 72 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

Dil oyunu kavramıyla yakından bağlantılı olan bir başka kavram da
yaşam biçimi kavramıdır. Bu kavramdan Wittgenstein, her dil oyunu-
nun altında yatan ve belirli temel kanaatlerle ve kurallarla karakterize
93
edilen ortak yaşam pratiğini anlar.
Yaşam biçimini tanımlayan kurallar ve temel kanaatler, sürekli be-
94
lirlenecek bir sistemi, Wittgenstein’ın “dünya görüşü” olarak adlan-
95
dırdığı şeyi, oluşturur. Bu dünya görüşü, “tüm araştırmamın ve iddia-
96
mın temelini” inşa eder. Bu şekilde, “hak sahibi olup olmamanın öte-
97
sinde yer alan, hayvani olana eş bir şey olarak kavranır” . Dolayısıyla
dünya görüşleri ve yaşam biçimleri ne doğru ne de yanlıştır. Bir kimse
başka bir kimseye bir şeyi kabul ettirmek istiyorsa, bunu gerekçelendir-
98
meyle değil, ancak iknayla yapabilir; çünkü nedenler yalnızca bir ya-
99
şam biçiminin veya bir dünya görüşünün içinde bulunurlar.
Dil oyunu kavramının ve ona bağlı olan kural ve yaşam biçimi kav-
ramlarının bu özeti bu çalışma için yeterlidir. Bu özet, rasyonel bir pra-
tik söylem teorisi için ilgi çekici olan dört noktanın altını çizer: (1) Dilin
betimleyici ve açıklayıcı kullanımı, birçok kullanımından yalnızca biri-
sidir. Bu tür bir kullanım, dilin gerçek veya temel kullanımı olarak gö-
rülemez. Dolayısıyla, normatif dili betimleyici dile indirgemek ya da
birincisini ikincisinden daha az önemli veya değerli görmek için hiçbir

93 Yaşam biçimi kavramının tespiti, her şeyden önce, Wittgenstein’ın “Aşinalık
Hakkında (Über Gewißheit)” adlı son yazısına dayandırılabilir (Ed.: G. E. M.
Anscombe / G. H. von Wright, Frankfurt a. M. 1970). Bu eserde bkz. § 7, § 358.
Bu kavram için “Felsefi Soruşturmalar (Philosophischen Untersuchungen)”da
bkz. § 19, § 23, § 241 ve S. 485 ve S. 539. Bu kavramı buraya dayandırarak
belirlemeye çalışan bir çalışma için bkz. J. F. M. Hunter, “Forms of Live” in
Wittgenstein’s Philosophical Investigations, in: American Philosophical Quar-
terly 5 (1968), S. 233-243.
94 Bkz. L. Wittgenstein, Über Gewißheit, § 102, § 141 vd., § 144, § 410 vd., § 603.
95 Dünya görüşü ile yaşam biçimi kavramı arasındaki bağlantı üzerine bkz. G. H.
v. Wright, Wittgenstein on Certainty, in: Problems in the Theory of Knowledge,
Ed.: G. H. v. Wright, Den Haag 1972, S. 58.
96 L. Wittgenstein, a.g.e., § 162.
97 L. Wittgenstein, a.g.e., § 359.
98 L. Wittgenstein, a.g.e., § 612, § 262.
99 Bkz. L. Wittgenstein, a.g.e., § 105.

70