Page 213 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

198 10. Doğal Hukuk Felsefesi: Toplumsal Adalete ve Toplumdaki Siyasi Ahlaka Tabi Olan Hukuk

10.2 “eine wertfreie Beschreibung ihres Gegenstandes” - Hans
Kelsen’in Saf Hukuk Kuramının Doğal Hukuk Felsefesine Karşı
Koyması

10.2 “eine wertfreie Beschreibung ihres Gegenstandes” - Hans Kelsen’in Saf Hukuk …
Hans Kelsen’in Saf Hukuk Kuramı, hukuki doktrinin ve hukuki analizin, bir hukuk
sisteminin geçerli normlarına atıfta bulunarak, nesnesinin değer yargısından bağımsız
12
bir tanımına ilişkin meşru görevlerinin kısıtlanmasına yol açacak şekilde, hukuk bili-
minin epistemolojisi ve metodolojisi ile ilgili son derece titiz ölçütlere dayanmaktadır.
Bir hukuk bilim insanının, eğer kendi bilimsel güvenilirliğini korumak istiyorsa, yürür-
lükte olan hukuk normlarının değer yargısından bağımsız tanımlamasına kendine ait
değerlendirme içeren yargılarını eklemesine, hatta, değer yargısından bağımsız hukuk
biliminin değer yüklü hukuk politikasına dönüşmesine yol açacağından, bu normlara
göre semantik olarak olası yorumlama sonuçları arasında herhangi bir tercih sırası sun-
masına bile izin verilmez.
Hatta Kelsen, Reine Rechtslehre (Saf Hukuk Kuramı) [Türkçe çevirisi, çev. Ertuğrul
Uzun, Nora Kitap Yay. (2016)] adlı eserinin ikinci baskısının ön sözünde, uygulanabilir
tüm sosyal ve siyasi ideolojiler karşısında hukuk anlayışının kanıtlanmış değer yargısına
kayıtsızlığı ve açıklığıyla övünmüştür: saf hukuk kuramının, Kelsen’in zihninde de aynı
şekilde hatalı konumlandırılmış olan birbirini dışlayan birçok siyasi ideolojiden eleştiriler
almış olması gerçeği, kendisi için, belirlenmiş olan hedeflere ulaştığının en iyi kanıtıydı.
Kelsen, çeşitli eleştirel incelemelerde saf hukuk kuramının, değerlendirenin ideolojik
tercihlerine veya sevmediklerine bağlı olarak, liberal, faşist, sosyal demokrat, bolşevist,
katolik, protestan, ateist, hatta anarşist bir hukuk anlayışı olduğu şeklinde, birbiriyle çeli-
şen ideolojik konumları ifade ettiği yönünde yaftalandığına dikkat çekmiştir. Kelsen’in
13
düşüncesine göre, bu tür yaftaların hepsi eşit derecede yersizdi, çünkü saf hukuk kuramı,
açıkça, tüm sosyal, siyasi ve dinî ideolojiler karşısında tamamen tarafsız olmayı amaçlı-
yordu ve öyle görünüyordu ki, bunu da başarmıştı. Kelsen, saf hukuk kuramının, kuramı
eleştirenlerden aldığı eleştirinin çeşitlendirilmiş ve karşılıklı olarak birbirini çürüten karak-
terinin, onun anlayışının doğru olduğunu kanıtladığı sonucuna varmıştır.

12 “Obgleich die Rechtswissenschaft Rechtnormen und sohin die durch sie konstituierten Rechtswerte
zum Gegenstand hat, sind doch ihre Rechtssätze - so wie die Naturgesetze der Naturwissenschaft -
eine wertfreie Beschreibung ihres Gegenstandes.” (“Hukukbilim, hukuk normları ve dolayısıyla
bunlar tarafından oluşturulan hukuki değerlerle ilgilense de, hukuki önermeler, doğa bilimlerinin
doğal yasaları gibi nesnelerinin değer içermeyen bir açıklamasıdır.”) Kelsen, Reine Rechtslehre
(1960), s. 84. (İtalik vurgu sonradan eklenmiştir.) Karşılaştırma için: Kelsen, Pure Theory of Law
(Saf Hukuk Kuramı), s. 79. Kelsen’in ana eserinin İngilizceye çevirisi, herkesin bildiği üzere, ol-
dukça kötüdür. Özellikle, “Rechtssätze” (yani hukuki önermeler) temel terimi, metnin orijinal ver-
siyonuna başvurabilecek kadar Almanca bilmediği sürece, okuyucuyu kesinlikle anlamdan uzaklaş-
tıracak şekilde “hukukun kuralları” olarak çevrilmiştir.
13 Kelsen, Reine Rechtslehre (1960), s. V; Kelsen, Reine Rechtslehre (1934), s. XII- XIII. - Kelsen
elbette Yahudi kökenliydi ve 1938 yılında Avusturya’nın Almanya’ya ilhakının ardından önce
1933’te Avusturya’ya, sonra 1940 yılında Avusturya’dan ABD’ye göç etmek zorunda kalmıştı.
1945 yılında Kelsen, General Theory of Law and State (Genel Hukuk ve Devlet Kuramı) adlı çalış-
masını, yani daha önceki iki kitabı olan Allgemeine Staatslehre (Genel Devlet Kuramı) (1925) ve
Reine Rechtslehre (1934) adlı eserlerinin ilk baskısının İngilizce çevirisini yayımlamıştır. Kelsen
1973 yılında ölmüştür.