Page 221 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

206 10. Doğal Hukuk Felsefesi: Toplumsal Adalete ve Toplumdaki Siyasi Ahlaka Tabi Olan Hukuk

tışma bölgelerinde sık sık meydana gelen intihar bombalarından bu yana, bu tür olaylar
artık, The Concept of Law kitabının ilk baskısının yapıldığı 1960’ların başlarındaki
kadar nadir değildir. Yine de, eğer herhangi bir toplumda genel bir davranış normu
olarak evrenselleştirilirse, bu tür intihar davranışları nihayetinde tüm toplumun yok
olmasına yol açacaktır. Bu nedenle, genel olarak, Hart’ın insan toplumunun intihara
meyilli olmayan karakterine ilişkin iddiası doğru görülmektedir.
Hart’ın Fuller eleştirisi doğrultusunda, kendi doğal hukuk anlayışının, diğer türlü
açıkça pozitivist olan hukuk kuramı ışığında yorumlandığında, gerçekten ahlaki normlar
kümesi olarak da sayılmadığını ileri sürüyorum. Aksine, Hart’ın doğal hukukun asgari
içeriği düşüncesi de belirli toplumsal hedefler ile bunlara ulaşmak için gerekli hukuki
araçlar arasında etkili bir araç-amaç ilişkisi, yani bir nedensellik bağı kurma anlamında,
35
bir teknik normlar bütünüdür.
Bir teknik normun örneği şöyle olabilir: Londra’dasınız ve akşam karanlığından önce Edin-
burgh’a ulaşmak istiyorsunuz Londra’dan Edinburgh’a giden son tren 10 dakika içinde kalka-
cak. Ancak ve ancak tren istasyonuna olabildiğince hızlı koşarsanız treni yakalayacaksınız, aksi
takdirde treni kaçıracaksınız. Bu nedenle, tren istasyonuna olabildiğince hızlı koşmalısınız
(eğer gerçekten treni yakalamak istiyorsanız). Ahlaki veya hukuki bir zorunluluk söz konusu
değildir, ancak sözde normatif zorunluluk maddesi, ilgili iki koşul arasındaki neden-sonuç iliş-
kisine, koşma eylemine ve treni yakalama eylemine bağlanmıştır. Benzer şekilde, bir vasiyet-
name, vasiyet edenin vasiyetnameyi imzalaması anında her ikisi de hazır bulunan hukuki ehli-
yeti haiz iki tanığın imzası ile atılan imzayı doğrulaması durumunda Finlandiya kanunlarına
göre geçerlidir ve hukuki korumadan yararlanır. Bu nedenle, (hukuken uygulanacak) geçerli bir
vasiyetname yapmak istiyorsanız, belgede aynı anda hazır bulunan ve böylece vasiyetnamedeki
imzanızın gerçekliğini doğrulayacak hukuki ehliyeti haiz iki tanığın imzasını bulundurmanız
gerekir. Hukuki bağlamda, teknik normlar genellikle bu tür yetkinlik normları biçimini alır.
Hart için toplumsal düzenin nihai ve aslında tek amacı bireyin ve insan topluluğunun
yaşamını sürdürmesidir. Buna ulaşmanın araçları, insan savunmasızlığının koşula bağlı
olgusuna, insan gücünün yaklaşık eşitliğine, sınırlı fedakarlığa ve kıt kaynakların tahsi-
sine vb. dayanarak mevcut durumu koruma nihai etkisine sahip hukuk kuralları biçi-
mindedir. Bu nedenle, Hart’ın doğal hukukun asgari içeriğini oluşturan kuralları her-
hangi bir ahlaki içerikten yoksundur ve aynı şey, Hart’ın Fuller’a yönelik şiddetli eleşti-
risine göre Fuller’ın hukuka içkin ahlak hakkındaki belirleyici fikri için de geçerlidir.
Doğal hukukun asgari içeriği, kanun yapıcıya, yani yasa koyucuya, mahkemeye veya
başka bir hukuk görevlisine, aşağıdaki türden bir teknik normla hitap eder: “etkin işle-
yen bir hukuk düzeni sağlamak istiyorsanız, öncelikle, ilgili topluluğun üyeleri için,
36
insan yaşamı, uzuvları ve mülkiyetine yeterli koruma sağlamalısınız”. Bu tür bir teknik
normlar topluluğuna, ahlakın uygun alanı dışında bağlı olan tek yaptırım (terimin geniş
anlamıyla), mevzuatta ve hukuki kararda bu tür rehberlere uyulmaması hâlinde, normun
muhatapları tarafından hiçbir şekilde normun gözetilmemesi ve gönüllü iş birliği yapıl-
maması nedeniyle, amaçlanan yasal ve toplumsal düzenin olası çöküşüdür.

35 Bir teknik norm kavramı ile ilgili olarak, karşılaştırma için: von Wright, The Varieties of Goodness,
s. 160-162.
36 Hart, Fuller’ın hukukun iç ahlakını oluşturan sekiz ölçütlük kataloğunu “iyi zanaatkârlık ilkeleri
[vicdanlı bir yasa koyucu için]” terimiyle ifade eder. Hart, “Lon L. Fuller: The Morality of Law”, s.
347.