Page 25 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

10 1. Giriş

Makkonen, semantik olarak belirsiz bir durum ile hukuki karar alma sürecinin dü-
zenlenmemiş bir durumu arasındaki sınır çizgisinin yumuşak kenarlı ve farklı yorumlara
açık olduğuna dikkat çekmektedir. Hukuken düzenlenmemiş bir durumda, hâkimin,
37
bazı hukuki normların uygulama alanının, eldeki farklı davayı da kapsayacak şekilde
kıyasen genişletilmesini sağlayacak olan hukuki kıyas yoluna veya böyle bir hukuki
kıyas için bir gerekçe olmaması durumunda, uygun olacak olan hukuki normun norma-
tif etkisinin eldeki dava bakımından reddedildiği mefhumu muhalif akıl yürütme tekni-
ğine başvurması gerekecektir. Otto Brusiin, Tuomarin harkinta normin puuttuessa
38
başlıklı çalışmasında, normatif bir boşluk olması durumunda hâkimin hukuki yorumla-
manın toplumdaki neticelerini göz önünde bulundurarak, ekonomi, siyaset bilimi ve
sosyoloji gibi (diğer) sosyal bilimlerce elde edilen sonuçlara geniş ölçüde başvurması
39
gerektiğini etkili bir biçimde savunmuştu. Makkonen, Brusiin’den farklı olarak norma-
tif bir boşluk durumunda, hukukun toplumsal sonuçlarını ele almamaktadır. Görünüşe
göre Brusiin hukuki fenomenoloji ve sosyolojik hukuk fikirlerine daha açıkken Makko-
nen burada analitik hukukun metodolojik ilkelerini takip etmektedir.
Wróblewski ve Makkonen’in hukuki argümantasyon analizi, analitik hukuk metinle-
rinde yaygın olduğu gibi dil bilim ve semantik konularıyla da iç içedir. Aslında görünen
o ki her ikisi de dil bilimsel çalışmalara, dilin sentaks, semantik ve pragmatiği olmak
üzere üç yönlü bir perspektiften bakmaktadır. Wróblewski’nin bağlı yargısal karar ver-
me ideolojisi ve Makkonen’in eşbiçimli hukuki karar verme durumu; her ikisi de hukuk
dilinin sentaksıyla ilgilidir. Wróblewski’nin hukuki ve rasyonel karar verme ideolojisi
ve Makkonen’in semantik olarak belirsiz hukuki karar verme durumu; her ikisi de ağır-
lıklı olarak hukuk dilinin semantiği ile ilgili olan konularla ilişkilidir. Sonuç olarak
Wróblewski’nin serbest yargısal karar verme ideolojisi ve Makkonen’in hukuki karar
vermenin düzenlenmemiş durumu; her ikisi de toplumsal değer kaygıları için dilsel
analizin sınırlarını aşarak, hukuk dilinin pragmatiği ile aynı çizgidedir. Makkonen’in ve
Wróblewski’nin hukuki görüşlerinin yanı sıra, Frege ve Carnap’ın modern semantiği de
bu incelemenin kuramsal temelini oluşturmaktadır.

1.3 Çalışmanın Konusu: Hukuki Argümantasyon ya da Hukukun
Gerekçeli Bir Şekilde Nasıl Anlamlandırılacağı ve
Yorumlanacağı Üzerine

1.3 Çalışmanın Konusu: Hukuki Argümantasyon ya da Hukukun Gerekçeli Bir Şekilde Nasıl …
Jerzy Wróblewski’nin bağlı, hukuki-rasyonel ve serbest yargısal karar verme ideolojileri
ve Kaarle Makkonen’in hukuki karar vermenin eşbiçimli, semantik olarak çok anlamlı
ve düzenlenmemiş durumları, hâkimin hukuki takdir yetkisinin analizi için sağlam bir

37 “Hukuki karar verme ‘spektrumu’nda hukuki anlamlandırma alanının nerede sona erdiğini ve
hukuki kıyas alanının nerede başladığını söylemek, renk spektrumda mavinin alanının nerede bitti-
ğini ve morun alanının nerede başladığını söylemek kadar zordur.” Makkonen, Zur Problematik der
juridischen Entscheidung, s. 135. (Bu çalışmanın yazarı tarafından çevrilmiştir.)
38 Makkonen, Zur Problematik der juridischen Entscheidung, s. 131-132.
39 Brusiin, Tuomarin harkinta normin puuttuessa, s. 204-229, özellikle s. 220-225 (sosyoloji ile ilgili
olarak), s. 225-226 (siyasal bilimlerle ilgili olarak) ve s. 226-227 (ekonomi ile ilgili olarak).