Page 76 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

2.3 Pratik İfadelerin Pratik ve Kuramsal Anlamı Hakkında İlave Bilgi. İlk Bakışta Ahlaki İfadeler 57

1 Başka insanlara ait hiçbir özgürlük alanını tanımayan bir toplumsal düzenin ku-
*
rulmasına rızam olsaydı, kendi özgürlük alanımın kabul edilmesine yönelik şan-
sım az olurdu.
2 Kendi özgürlük alanımın başkaları tarafından kabul edilmesi, bir birey olarak
*
özerkliğimi korumam için gerekli bir koşuldur.
*
3 Özerk bir birey olarak statümü korumam için gerekli koşul olan şeye ilk bakışta
sahip olmak zorundayım.
*
4 Başkalarının özgürlük alanını tanımayan bir toplumsal düzenin kurulmasına ilk
bakışta rıza göstermemek zorundayım.
Bu gerekçelendirme de kültürümüzdeki “ilk bakışta zorunlu” kavramının anlamının
*
bir kısmını karakterize eden bir ön doğru olarak yorumlanabilecek bir varsayımı (3 )
içermektedir.
III. Özgürlüğün Genişletilmesinin Gerekçesi
Özgürlüğün genişletilmesi hakkında, aşağıdaki tez, analitik bir ilişkinin akla yatkın
detaylı bir açıklaması olarak görülebilir:
(2.1) Bir (izin verilebilir kılan) olgunun en az bir tutarlı tanımı vardır ve bu tanım
doğrultusunda şu ifade geçerlilik kazanır: Eğer bu olgu gerçekleşirse, o zaman
A’nın (“ilk bakışta”nın zayıf anlamı doğrultusunda) ilk bakışta H’yi yapmasına
izin verilebilir.
Ayrıca “Hangi eylemlere (ahlaki olarak) izin verilebilir?” sorusunun cevabı; temel
insani istekler, ihtiyaçlar, çıkarlar vb. toplumsal olarak yerleşik “izin verilebilir kılan”
olgusal gerçeklerin tam listesine dayandırılabilir. F 1PaH - F nPaH sembolleri, bu olgusal
gerçeklerle ilgili kuramsal ifadeleri gösteriyor olsun. A kişisinin H eylemi bu listede
varsa (“ilk bakışta”nın zayıf anlamı doğrultusunda) ilk bakışta A’nın H’yi yapmasına
izin verilebilir. Bu nedenle, dil göz önünde bulundurulursa bir kişinin tartma ve denge-
leme eyleminde bu olgusal gerçekleri dikkate alması garip değildir. İzin verilebilir kılan
olgusal gerçeklerde bir çoğulluk olduğu varsayılabilir. Kişi, bunlardan soyut bir şekilde
bahsedebilir. Öte yandan, bu olgusal gerçeklerin kesin olarak ne olduğunu söylemek
zordur. Bazı örnekler verilebilir, ancak bunların örneğin Finnis’inki (1980, 59 ve deva-
mı ile 81 ve devamı) gibi bir temel değerler kuramını kanıtlayıp kanıtlamadıkları şüp-
helidir.
Bu durumda, aşağıdaki tezlerin de analitik ilişkilerin akla yatkın detaylı açıklamaları
olduğu iddia edilebilir:
(2.2) En az bir izin verilebilir kılan olgu {F 1İzinVerilebilir(aH) veya
F 2İzinVerilebilir(aH) veya ... veya F nİzinVerilebilir(aH)} gerçekleşirse o zaman
A’nın, “ilk bakışta”nın zayıf anlamı doğrultusunda ilk bakışta H’yi yapmasına
izin verilebilir; ve
(2.3) En az bir izin verilebilir kılan olgu {F 1İzinVerilebilir(aH) veya
F 2İzinVerilebilir(aH) veya ... veya F nİzinVerilebilir(aH)} gerçekleşirse o zaman
A’nın, “ilk bakışta”nın güçlü anlamı doğrultusunda ilk bakışta H’yi yapmasına
izin verilebilmesi makuldür.