Page 185 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

BAŞLICA PRATİK SÖYLEM TEORİLERİ

diye kadar tüm rasyonelleştirme çabalarından kaçmış olan bir argüman-
503
tasyon alanını, yani, pratik argümantasyonu ona eklemeyi amaçlar.”
Perelman, argümantasyon teorisini psikolojik bir teoriden ziyade mantık-
sal bir teori olarak görmenin nedeni olarak iki şey ileri sürer: Bir yandan,
argümantasyona özgü çeşitli yapıların mantıksal analizi psikolojik etki-
lerin analizinden önce gelmelidir. Çeşitli argüman kalıplarının etkililiğini
incelemek için öncelikle bu kalıpları bilmek gerekir. Diğer yandan, psi-
kolojik çalışmalar farklı argümanların değeri hakkında bir şey söyleye-
mezler. Kendileri de esasında metodolojik değerlendirmenin konusudur-
504
lar. Bahsedilen her iki argümana uygun olarak Perelman’ın teorisinde
analitik kısımlar ile normatif kısımlar birbirlerinden ayrılmıştır. Perel-
man’ın teorisi mantıksal bir teori olarak kendisini ortaya koysa da ne öl-
çüde psikolojik veya sosyolojik unsurlar içerdiği açıklamalarla netlik ka-
zanır.

2. Oditoryum İşlevi Olarak Argümantasyon

Perelman’ın teorisinin temel kavramı, oditoryum (auditoire) kavra-
mıdır. Oditoryum, konuşmacının argümanları aracılığıyla etkilemek iste-
505
diği kişilerin bir araya gelmesidir. Bir konuşmacının hitap ettiği kitleyi
belirlemek için o konuşmacının niyetini bilmek gerekir. Mesela, parla-
mentodaki bir konuşmacının oditoryumu kendi parlamento grubu, parla-
mento veya tüm halk olabilir. Her argümantasyonun amacı, oditoryumun
506
onayını (adhésion) almak veya güçlü hale getirmektir. Bu hedefe ulaş-
mak için konuşmacının konuşmasını oditoryuma uyun hale getirmesi ge-
507
rekir. Aynı iddia bir dinleyici kitlesi için bir argüman, başka bir dinle-
yici kitlesi için ise konuşmacının tezine karşıt bir argüman olabilir. Söz

503 Ch. Perelman, a.g.e., S. 148; benzer şekilde Ch. Perelman / L. Olbrechts-Tyteca,
a.g.e., S. 13.
504 Ch. Perelman / L. Olbrechts-Tyteca, a.g.e., S. 12.
505 Ch. Perelman / L. Olbrechts-Tyteca, a.g.e., S. 25.
506 Ch. Perelman / L. Olbrechts-Tyteca, a.g.e., S. 18, S. 24, S. 59.
507 Ch. Perelman / L. Olbrechts-Tyteca, a.g.e., S. 31 vd., Ch. Perelman, Fünf Vorle-
sungen über die Gerechtigkeit, S. 158; Ch. Perelman, The New Rhetoric, S. 146.

183