Page 190 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

reylerin ve farklı kültürlerin görüşlerine bağlı olduğu yönündeki tezi-
525
dir. “Evrensel oditoryuma kanaatleriyle ve hedefleriyle tasavvur et-
tiği gibi hitap etmek” 526 , Perelman’ın özellikle rasyonel bir şekilde ar-
gümantasyon yapan kişi olarak gördüğü filozoflar için bile geçerli ola-
caktır.

Buna göre evrensel oditoryumun doğası, bireysel ve toplumsal ola-
rak raslantısal olan olgulara bağlıdır. Bir oditoryum, yalnızca onu bu
şekilde kabul edenler için evrensel bir oditoryumdur. Onu bu şekilde
kabul etmeyen bir kişi için ise tikel bir durumdur. 527 Bu yüzden, evren-
sel oditoryumun normatif rolü son derece sınırlıdır: O, onu sadece bir
norm olarak kabul eden için bir normdur.

Bununla birlikte, Perelman’ın çalışmasında evrensel oditoryum
kavramının başka bir türü daha vardır. “Adalet Üzerine Beş Ders (Fünf
Vorlesungen über die Gerechtigkeit)” adlı eserinde Kant’ın kategorik
buyruğunu izleyerek şu talebi belirtir: “Tıpkı ratio decidendi’si tüm in-
sanlar için geçerli bir ilke sunmak zorunda olan bir hâkim gibi davran-
malısın.” 528 Buna göre evrensel oditoryumun onayı, “tüm ussal varlık-
530
ların” 529 daha basit bir ifadeyle “herkesin” onayıdır.
Bu açıklamalardan bazıları, evrensel oditoryumun oldukları halle-
riyle insanların toplamından oluştuğu görüşüne yaklaşır. Aslında bu,
Perelman’ın görüşü değildir. Evrensel oditoryum, ussal varlıklar 531 olan

525 Ch. Perelman / L. Olbrechts-Tyteca, La nouvelle rhétorique, S. 43; Ch.
Perelman / L. Olbrechts-Tyteca, Act and Person in Argument, S. 252.
526 Ch. Perelman, Fünf Vorlesungen über die Gerechtigkeit, S. 159; ayrıca bkz. Ch.
Perelman, Rhetoric and Philosophy, S. 21 vd.
527 Ch. Perelman / L. Olbrechts-Tyteca, La nouvelle rhétorique, S. 44.
528 Ch. Perelman, Fünf Vorlesungen über die Gerechtigkeit, S. 154 (italikler bana
ait); benzer şekilde Ch. Perelman, Évidence et Preuve, in: Dialectica 11 (1957),
S. 33.
529 Ch. Perelman, Fünf Vorlesungen über die Gerechtigkeit, S. 153, benzer şekilde
S. 155; Ch Perelman, La règle de justice, in: Dialectica 14 (1960), S. 238.
530 Ch. Perelman, Betrachtungen über die praktische Vernunft, in: Zeitschrift für
philosophische Forschung 20 (1966), S. 220.
531 Ch. Perelman, Fünf Vorlesungen über die Gerechtigkeit, S. 153, S. 155.

188