Page 276 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

başka konstellasyonda da kullanılabilir. Bu tür konstellasyonlar özel-
likle, norm çatışması, normların sınırlandırılması ve kanundan çıkarıla-
mayacak olan normların gerekçelendirilmesi gibi durumlardır. Örneğin,
norm çatışması durumunda kanun koyucunun bir norma özel bir anlam
atfettiği belirtilebilir. Bir sınırlandırmanın gerekçelendirilmesinde diğer
devletlerdeki karşılaştırılabilir ve etkisi kanıtlanmış olan düzenlemelere
atıfta bulunulabilir. Pozitif hukuktan çıkartılamayan bir normun gerek-
çelendirilmesinde izlenmesi gereken amaç, bir argüman olarak gösteri-
lebilir. Tartışılan argüman kalıplarının geleneksel olarak yorumlama
kanonları şeklinde nitelendiriliyor olması bu açıdan çok dardır.

(2) Kanonların mantıksal statüsü tartışmalıdır. Rottleuthner, yo-
rumlama kanonlarının kural karakteri taşıdığını reddeder. Kanonlardan
sadece “önem derecelerine göre soru sorma, sorulan soruların yönünü
83
gösterme” işlevine sahip olmaları beklenir. Hart, onları “dilin kullanı-
84
mına ilişkin genel kurallar (general rules for the use of language)”
olarak adlandırır. Müller, “somutlaştırma öğeleri”nden ve “yekpare bir
85
yorum sürecinin anları”ndan, Larenz ise “farklı ağırlıklara sahip olan
86
yönlendirici bakış açıları” ndan bahseder.
Önceki bölümlerdeki açıklamalar, çeşitli argüman kalıplarının ger-
çekte kural olmadığını ortaya koymuştur. Kanonlar, koşullu veya ko-
şulsuz olarak ne yapılacağını ya da neyle uğraşılacağını söylemezler.
Öte yandan, salt bakış açıları veya soru yönergelerinden daha fazlası-
dırlar. Kanonlar en açık şekilde Perelman’ın kavramıyla, argüman şe-
87
maları (schemes d'arguments) olarak adlandırılabilirler. Argüman ka-
lıpları, belirli bir ifadenin mantıksal olarak çıkartılmasını ya da önceden

83 H. Rottleuthner, Richterliches Handeln, S. 30; H. Rottleuthner., Rechtswissen-
schaft als Sozialwissenschaft, S. 197.
84 H. L. A. Hart, The Concept of Law, S. 123.
85 Fr. Müller, Juristische Methodik, S. 145.
86 K. Larenz, Methodenlehre der Rechtswissenschaft, S. 332.
87 Ch. Perelman / L. Olbrechts-Tyteca, Trait de l’argumentation, S. 252.

274