Page 277 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa
P. 277
HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ
varsayılan bir kurala göre gerekçelendirilebilmesini sağlayan belirli ifa-
delerin şemalarıdır. Bu nedenle kanonlara “argüman kalıpları” da dene-
88
bilir.
Argüman kalıpları olarak kanonlar, hukuki argümantasyonun yapı-
sını nitelerler. Hukuki söylemdeki tüm olası argüman kalıplarının kap-
samlı bir analizi, hukuki argümantasyonun dilbilgisi gibi bir şeyi ortaya
koyar. Bu benzetmeyle devam edersek, dilbilgisine uyan dil araçlarıyla
ne kastedildiği hakkında yine de hiçbir şey söylenmemiş olacaktır. An-
cak, ussal bir sonuca ulaşmak için nasıl ilerlenebileceği yine de göste-
rilecektir.
(3) Belirli bir kalıptaki bir argüman, ancak o kalıba ait olan tüm
öncülleri içeriyorsa tamdır. Buna doygunluk gereksinimi adı verilmiş-
89
tir. Doygunluk için gerekli olan öncüller farklı türlerdedir. Bu, onları
gerekçelendirmenin oldukça farklı yollarının olduğunu gösterir.
Ampirik gerekçelendirmeler önemli bir rol oynarlar. Dil kullanı-
mına ilişkin tespitler, kanun koyucunun veya yasama sürecine dahil
olan kişilerin iradesine ilişkin iddialar, önceki hukuki koşullar veya di-
ğer devletlerdeki hukuki durumlara ve sonuçlara ilişkin iddiaların da-
yandırıldığı kanuni hipotezler ampirik olarak gerekçelendirilebilirler.
Argüman kalıpları, bahsedilen ampirik ifadelere ek olarak, kanun-
dan elde edilemeyecek olan normatif öncüller de içerirler. Bu, örneğin,
durumların değerlendirilmesini öngören tarihsel, karşılaştırmalı ve te-
leolojik yorumlama türleri için geçerlidir. Normatif önermeleri gerek-
çelendirirken genel pratik söylemin araçlarına her zaman doğrudan baş-
vurulamaz. Dolayısıyla, bir yorumu gerekçelendirmek için öncelikle
karşılaştırmalı bir argüman kullanılabilir. Bu argümanda varsayılan de-
ğerlendirmeyi gerekçelendirmek için diğer normlarla bağlantılı olan
amaçlara işaret etmek mümkün olabilir. Esasen bu noktada genel pratik
argümanlar gerekli hale gelecektir.
88 Argüman kalıbı kavramı için bkz. yukarıda S. 114 vd.
89 Bkz. yukarıda S. 267.
275
