Page 284 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

kavramların analizini gerekse çeşitli normlar ile ilkeler arasındaki man-
tıksal ilişkilerin incelenmesini kapsar. Son olarak, normatif-pratik bo-
yut ise mevcut veya yeni bir norma veya yeni bir kuruma ilişkin bir
yorum öneren ve gerekçelendiren veya bir mahkeme kararını pratik ek-
siklikleri temelinde eleştiren ve karşı bir öneri geliştiren uygulamaları
içerir. Bu üç boyut arasında çok sayıda ilişki bulunmaktadır. Aynı şe-
kilde, geçerli olan hukukun açıklanması bir dizi belirli kavramsal araç
setini gerektirir. Geçerli olan hukukun mantıksal analizi hukukun açık-
laması olmadan yapılamaz. Bu analiz norm ve karar önerilerini üretmek
içindir. Bu öneriler, mevcut bir hukuk düzeni çerçevesinde verilmek
zorunda olduğundan bu hukuk düzeninin bilgisi gereklidir.

Hukuk dogmatiği faaliyetinin esas konuları, bu boyutlar arasında
ve içerisinde farklı şekilde dağıtılabilir. Bu konuların dağıtımı, dogma-
tikçinin pratik ilgilerine, hukuk teorisine özgü görüşlerine ve üzerinde
çalışılan hukuk dalının özelliklerine bağlıdır. Söz gelimi, uygulamacılar
için şerh yazan bir dogmatikçi, öncelikle yargısal pratiğin açıklamala-
rını ele alırken, irade beyanı kavramının yeniden incelenmesini amaç-
layan bir kişi muhtemelen analitik hususlara özel bir vurgu yapacaktır.
Hukukun dar anlamda sadece kanun koyucunun iradesi olduğunu düşü-
nen bir kişiye göre genel pratik argümanlar, hukuku her şeyden önce
insanların bir arada yaşamasını sağlayan ussal bir düzen olarak kavram-
laştıran bir kişiye kıyasla, tamamen farklı bir rol oynayacaktır.

Hukuk biliminin tüm alanlarını kapsayan çok geniş anlamda hukuk
dogmatiği kavramını ve dar anlamda hukuk dogmatiği kavramı ya-
nında, bir dizi daha dar kapsamlı hukuk dogmatiği kavramı da bulun-
maktadır. Burada her şeyden önce “kavramsal”, “mantıksal” ve “siste-

282