Page 287 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

hem de yeterliliğini göstermek, bir hukuki söylem teorisinin en önemli,
aynı zamanda da en zor görevlerinden biridir.

Burada yapılacak açıklamalar için, ne ilk başta değinilen geniş kap-
samlı ne de daha sonra bahsedilen dar kapsamlı hukuk dogmatiği kav-
ramını kullanmak tavsiye edilir. Eğer norm açıklayıcı faaliyetlerin yanı
sıra analitik ve norm önerici faaliyetleri de kapsayan geniş anlamda hu-
kuk dogmatiği kavramı kullanılsaydı, hukuki söylemde yürütülen her
tartışma dogmatik bir tartışma olurdu. Öte yandan, sadece hukuk norm-
larının mantıksal analizinin sonuçlarını dogmatik olarak addetmek çok
dar bir bakış açısı olurdu. Zira bu durumda, dogmatik argümanlar, nor-
matif ifadelerin gerekçelendirilmesine çok az katkıda bulunabilirdi.

Dogmatik argüman kavramının tanımlanması için yeterli olacak bir
hukuk dogmatiği kavramının bu uçlar arasında nereye yerleştirileceğini
bulmak için, böyle bir kavramın hangi koşulları yerine getirmesi gerek-
tiğini amacına uygun bir şekilde sorgulamak gerekir. Bu amaçla beş
koşul sayılabilir.

(1) Argümanlar hukuk dogmatiğine dayandırılacağından, burada
“hukuk dogmatiği”ni faaliyetler değil, önermeler bağlamında anlamak
112
amaca uygun olacaktır.

112 Bu ayrıma ilişkin olarak bkz. W. Krawietz, Was leistet Rechtsdogmatik in der
richterlichen Entscheidungspraxis? in: ÖZöR 23 (1972), S. 55; H. Rottleuthner,
Rechtswissenschaft als Sozialwissenschaft, S. 176. Çok sayıda yazar “hukuk
dogmatiği” ile hem bir önermeler sistemini hem de bir veya daha fazla belirli
faaliyetleri anlıyor gibi görünür. Örneğin bkz. Fr. Wieacker, Zur praktischen Le-
istung der Rechtsdogmatik, S. 319, S. 322. Savigny, “dogmatik”ten bir önerme-
ler kümesi (E. v. Savigny, in: E. v. Savigny / U. Neumann / J. Rahlf, Juristische
Dogmatik und Wissenschaftstheorie, München 1976, S. 121) ve bir faaliyet ola-
rak söz eder (E. v. Savigny, a.g.e., S. 106 ve E. v. Savigny, Die Jurisprudenz im
Schatten des Empirismus. Polemische Anmerkungen zu Hans Albert: Erkenntnis
und Recht, in: Jahrbuch für Rechtssoziologie und Rechtstheorie Bd. 2 [1972], S.
98).

285