Page 290 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

idari işlemlerin etkililiğini ve bir meşru müdafaa fiilinin hukuka uygun-
luğunu düzenleyen hukuk normlarına bağlıdır. Şayet böyle normlar ol-
masaydı, bu terimler hiçbir şey ifade etmezlerdi. 116 Dolayısıyla bu te-
117
rimler, Searle’ün deyimiyle, doğal (brute) olgularla değil, örneğin
satranç oyunundaki bir zafer gibi, ancak onlara ilişkin olan kuralların
118
bulunması halinde kurumsal olgularla ilgilidir. Tipik hukuk terimle-
rinin hukuk normlarıyla olan bu ilişkisi, aynı zamanda bu terimlerden
birinin değiştirilmesi teklifinin, atıfta bulunduğu normların değiştiril-
mesi teklifini de içerdiğini ve belirli bir hukuki olayı bu terimlerden
biriyle niteleyen kişinin, bu olayı bu terimi oluşturan normların altına
yerleştirdiğini açıkça ortaya koyar. Tipik hukuk terimlerinin tanımları
bu anlamda normatif bir içeriğe sahiptir.

(2) Tipik hukuk terimlerinin tanımları kuşkusuz dogmatik önerme-
lere dahildir. Hukuk normlarında geçen diğer kavramların tanımları
söz konusu olduğunda ise bu, bu kadar kesin değildir. Bu kavramlar,
AMK Md. 831 / 1’in 1. cümlesinde yer alan “bir eylemin icrası sıra-
sında”, ACK Md. 211’de yer alan “haince” ve Alman Federal İmar Ka-
nunu (BBauG) Md. 34’te yer alan “meskûn mahal bağlamında” gibi
kavramlardır. 119 Bu tür kavramları tanımlama işinin, yürürlükteki hu-
kuku kavramsal-sistematik bir şekilde ele alan dogmatiğe değil, yoruma

116 Bu tespitten bu terimlerin esas itibariyle hukuk dilinden çıkartılabilir oldukları
sonucuna varılıp varılamayacağı sorusu hakkında bkz. H. H. Keuth, Zur Logik
der Normen, S. 41 vd.
117 J. Searle, Speech Acts, S. 50 vd.; J. Searle, How to Derive “Ought” from “Is”,
in: Theories of Ethics, Ed.: Ph. Foot, Oxford 1967, S. 111 vd.
118 Bu konuda bkz. K. Engisch, Einführung in das juristische Denken, S. 110. En-
gisch “normatif hukuk kavramları”nı, “betimleyici hukuk kavramlarının aksine,
basitçe algılanamayan veya deneyimlenemeyen, ancak normlar dünyasıyla bağ-
lantılı olarak tasavvur edilebilir ve anlaşılabilir hale gelen olgulara yönelmiş olan
kavramlar” olarak açıklar. Engisch, bu kavramlardan, “normatif kavramlar” ola-
rak da adlandırdığı, “onursuz” ve “ahlaksız” gibi değer gerektiren kavramları
ayırır (K. Engisch, a.g.e., S. 111, S. 123). Burada yalnızca birinciler tipik hukuki
terimler olarak anlaşılmalıdır ve bunlar arasında da yalnızca hukuki normlar ta-
rafından oluşturulan kurumsal olgulara atıfta bulunanlar yer almalıdır.
119 Burada “diğer kavramlar” ifadesiyle oldukça farklı türdeki kavramlar bir araya
getirilmiştir.

288