Page 33 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

G İ R İ Ş

cağına şüphe yoktur. Kamunun kanaatlerinin dikkate alındığı durum-
larda olduğu gibi, bu değerlendirme bakış açılarının dikkate alınmasını
önermekten ziyade, bu bakış açılarının karar gerekçelerine hangi kural-
lara göre dahil edilebileceğinin ve edilmesi gerektiğinin ve bu kuralla-
rın yer aldığı kalıpları kapsamlı bir şekilde saptamak daha önemlidir.

37
Üçüncü bir seçenek ise, Alman Federal Anayasa Mahkemesi’nin
38
ve Alman Federal Yüksek Mahkemesi’nin yaptığı gibi, ister hukuktan
bağımsız olarak var olsun isterse Anayasada veya tüm hukuk siste-
minde ifade edilmiş olsun nesnel bir değerler sistemine veya nesnel ola-
39
rak teşhis edilebilir olan doğal hukuk önermelerine atıfta bulunmaktır.
Fakat birçok kez ortaya konulduğu gibi, böyle bir teşebbüs son derece
40
tartışmalı olan felsefi önermeleri içerir. Meta-etiksel sezgicilik üze-
rine tartışılırken bu konuda daha esaslı noktalara değinilecektir. Karar
gerekçeleri için zorunlu olan, görece spesifik olan normatif ifadelerin
her ne şekilde olursa olsun var olan bir değer sisteminden dedüktif ola-
41
rak türetilemeyeceği yönündeki itiraz da aynı derecede önemlidir.
Öte yandan, bu şekilde bulunan “özgürlük ve eşitlik devlet bütün-
42
lüğünün kalıcı temel değerleridir” gibi bazı önermelerin, son derece
muğlak, ama bir o kadar da kabul edilebilir olduğunu söylemek gerekir.
Eksik olan, daha iyi bir gerekçelendirme ve açıklama yöntemidir.

Değerlendirme sorununun nesnelleştirilmesi için şimdiye kadar
açıklanmış olan önerileri üç sınıfa ayırmak mümkündür: (1) Gerçekte
var olan kanaatlerin ve uzlaşıların yanı sıra gerçekte geçerli olan veya

37 Bkz. BVerfG E 2,1 (12); 6,32 (40 vd.); 7, 198 (205); 27,1 (6); 30, 173 (193).
38 Bkz. BGHZ E 8, 243 (248); BGHSt E 6, 47 (53).
39 Bu içtihatların altında yatan ve bilhassa teolojik olarak renklendirilmiş, Scheler-
Hartman’nın değerler etiğinin unsurlarıyla harmanlanmış olan doğal hukuk mo-
tifleri hakkında bkz. H. Welzel, Naturrecht und materiale Gerechtigkeit, 4. Aufl.
Göttingen 1962, S. 225.
40 Bkz. W. Weischedel, Recht und Ethik, Karlsruhe 1956; H. Welzel, a.g.e., S. 226
vd.; A. Podlech, Wertungen und Werte im Recht, S. 201 vd.
41 Bkz. Fr. Wieacker, Gesetz und Richterkunst, Karlsruhe 1958, S. 10.
42 BVerfG E 2, 1 (12).

31