Page 37 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

G İ R İ Ş

48
doğruluk iddiasında bulunulduğu hususu gerekçelendirilecektir. Hu-
kuki argümantasyon bir dizi kısıtlayan koşul altında gerçekleştiği için
hukuki söylem, özel bir durum ihtiva eder. Kanuna bağlılık, emsal ka-
rarların dikkate alınması zorunluluğu, kurumsal bir biçimde yürütülen
hukuk bilimi tarafından geliştirilen dogmatiğe uyum ve – bu elbette hu-
kuk bilimine özgü söylem için geçerli değildir – usul kanunlarının kı-
sıtlamaları özellikle burada sayılabilir.

Hukuki bir ifadeyle ortaya konan iddia, söz konusu hukuki ifadenin
bu kısıtlayıcı koşullar hesaba katılarak ussal bir şekilde gerekçelendiri-
lebilir olmasıyla ilgilidir. Bu iddia, Alman Anayasası (AAY)’nın 20.
maddesi 3. fıkrasında yer alan, yargı kararlarının “kanuna ve hukuka”
bağlılığından söz eden düzenlemeye uygundur. Asıl soru, “bu kısıtla-
yıcı koşullar hesaba katılarak ussal olarak gerekçelendirilebilir olma”
ifadesinin ne anlama geldiğidir.

Soruya yanıt vermek için öncelikle, normatif bir ifadenin ussal ola-
rak gerekçelendirilebilir olmasından esasında ne kastedildiğini araştır-
mak yerinde olacaktır. Bu amaçla çalışmada, ilgili bir dizi teori ayrıntılı
olarak ele alınacaktır. Bu teoriler arasında, analitik etik alanında sayıla-
bilecek Stevenson’ın, Hare’in, Toulmin’in ve Baier’in teorileri, Haber-
mas’ın uzlaşımsal hakikat teorisi, Erlangen Okulu’nun pratik müzakere
teorisi ve Perelman’ın argümantasyon teorisi yer alır. Bu tartışmaların
sonuçları rasyonel pratik söylemin genel teorisinde özetlenecektir. Bu
teorinin özünü, toplam yirmi iki adet açıkça formüle edilmiş kuraldan
49
oluşan beş gruptan ve altı argüman kalıbından oluşan bir tablo oluş-
turmaktadır. Kuralların ve kalıpların açıkça formüle edilmesi detaycı,
lüzumsuz ve hatta küstahça bulunabilir. Bunun belki de en önemli
amacı, eksikliklerini daha belirgin bir biçimde görünür kılmaktır. Bu
tür noksanlıklar hem kuralların içeriğiyle, listelemenin yetersizliğiyle,
tekil kuralların ve kalıpların gereksizliğiyle hem de formülasyonlarının

48 Bkz. aşağıda S. 240 vd.
49 Bkz. aşağıda S. 215 vd. Argüman kalıbı kavramı için bkz. S. 114. Kurallar ile
kalıplar arasındaki farka ilişkin bkz. aşağıda S. 214, Dn. 29.

35