Page 80 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

Böylece etiğe iki görev düşer: ahlaki ifadelerin mantıksal analizi ve
ahlaki argümantasyon araştırması. Bu iki alan birbirinden bağımsız de-
ğildir. Ahlaki ifadelerin analizi, ahlaki argümantasyon kurallarına bağ-
lıdır. Bu sebeple, öncelikle Hare’in ahlaki ifadelere ilişkin soruşturması
incelenecektir.

3.2.1. Hare ’in Ahlak Dili Teorisi

Hare’in ahlak dili teorisi, Austin’in söz edimleri teorisine doğrudan
gönderme yapılmadan geliştirilmiştir. 128 Hare, daha sonra bu teorinin
sonuçlarını eleştirel bir şekilde gözden geçirerek onu değiştirmiş ve so-
mutlaştırmıştır. Yine de bu süreçte temel önermelerine dokunmamıştır.
Bu nedenle teorisi öncelikle orijinal haliyle ele alınmalıdır.

Hare’in teorisi birbirine sıkı bir şekilde bağlı olan iki bölümden olu-
şur: emir kiplerinin incelendiği bölüm ve değer kelimelerinin (value-
words) incelendiği bölüm. Bu iki bölüm, ahlaki yargıların emir içerdik-
129
leri tezi ile birleşir. Bu, Hare’in ana tezlerinden biri olan, emredicilik
(Präskriptivismus) tezidir.
Hare, emirler üzerine yaptığı araştırmasında yakın zamanda bilin-
dik hale gelen frastik (phrastic) ile neustik (neustic) arasındaki ayrımı
ortaya koyar. “Kapıyı kapat” ve “Şu an kapıyı kapatmak üzeresin” şek-
lindeki her iki önerme, “Yakın gelecekte kapıyı kapatmana, lütfen” ve
“Yakın gelecekte kapıyı kapanmana, evet” önermeleriyle uyumludur.
Hare, bu cümlelerin ilk bölümünü “frastik”, ikincisi bölümünü (“lütfen”
ve “evet”) ise “neustik” olarak adlandırmaktadır. 130 Bu analize göre
emirler ve iddialar aynı frastiğe sahiptir, sadece neustik bakımından
farklılık gösterirler. Bu fark, Hare’nin emir kiplerinin salt betimleyici
ifadelerden türetilebilir olduğuna karşı olan argümanının özünü oluştu-
rur. Bir öncüller kümesinden yalnızca kümenin içerdikleri çıkartılabilir.

128 Muhtemelen söz edimi kuramına yapılan ilk gönderme şuradadır: R. M. Hare,
Geach: Good and Evil, Analysis 17 (1956 / 57), S. 105, not 1.
129 R. M. Hare, The Language of Morals, S. 171 vd.
130 R. M. Hare, a.g.e., S. 18.

78