Page 84 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

bu nitelemeyi “tropik (tropic)” olarak adlandırır. 145 Hare’in değiştiril-
miş olan analizi aşağıdaki şemaya dayanır: 146

Edimsöz edimi Düzsöz Edim
(Neustik) (Tropik) (Frastik)

1) Talimat
Rica Emredici Yüklem (SP’dir.)
Tavsiye
emir
2) Varsayım
İddia yalın Yüklem (SP’dir.)
İtiraz
emir
Değer ve yükümlülük yargılarında emir yerine kural koyucu veya
değerlendirici bir tropikten söz etmek daha doğru olacaktır. Bir yüküm-
lülük yargısı söz konusu olduğunda, tropik deontik bir operatörle, örne-
ğin “[…] gereklidir” (O) operatörüyle, ifade edilebilir. Daha sorunlu
olan, bir değer yargısı söz konusu olduğunda tropikin nasıl ifade edile-
ceğidir. Hare, bunun için bir ipucu verir. “İyi” gibi bir kelime içeren
sözceleri “potansiyel olarak tavsiye edilen (potentially commenda-
tory)” 147 olarak adlandırır. Buradan yola çıkarak tropik ifadesi olarak
“tavsiye etmeye değer” kelimesini seçmek makuldür. 148 Bu şekilde, Se-
arle’ün belirtiği zorluklardan kaçınılabilir. Hare’in yeni analizi sadece

145 R. M. Hare, Meaning and Speech Acts, in: R. M. Hare, Practical Inferences,
London / Basingstoke 1971, S. 90.
146 Benzer bir analiz ve Hare’in neustik ile frastik arasındaki eski ayrımının bir eleş-
tirisi için bkz. Ross, Directives and Norms, London 1968, S. 12 vd.
147 R. M. Hare, Meaning and Speech Acts, S. 93.
148 Deontik operatör “O”ya kıyasen bir değerlendirici operatör “e”nin eklenmesi dü-
şünülebilir. Eğer “!” bir emir operatörü olarak kullanılırsa, normatif ifadelerin
düzsöz ediminin aşağıdaki üç temel biçimi birbirinden ayırt edilebilir: “! (S
P’dir)” (emir), “O (S P’dir)” (yükümlülük yargısı) ve “e (S P’dir)” (değer yar-
gısı). Ancak, böyle bir değerlendirici operatör “e”nin kullanılmasının anlamlı
olup olmadığı kesin değildir. Bir değer yargısında S’nin P niteliğine sahip olma-
sının tavsiye etmeye değer olduğunun değil, daha ziyade S’nin bu niteliğe haiz
olduğu için tavsiye etmeye değer olduğunun söylendiği ve bunun önemli bir fark

82